برآورد هدایت هیدرولیکی و ضریب ذخیره آبخوان دشت شبستر با استفاده از مدل عددی

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 7، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-7-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 406
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

محمد خالدی علمداری

کارشناس ارشد آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

ابوالفضل مجنونی هریس

دانشیار گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

احمد فاخری فرد

استاد گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه تبریز، تبریز، ایران

چکیده

ضریب هدایت هیدرولیکی و ضریب ذخیره آبخوان، ازجمله مهم­ترین ویژگی­های هیدرولیکی آبخوان­ها محسوب می­شوند. امروزه با توجه به پیشرفت­های نرم­افزاری، استفاده از مدل­های عددی در بهره­برداری از آبخوان­های آب زیرزمینی گسترش یافته است. مدل­سازی، یکی از بهترین ابزارها برای بررسی و شبیه­سازی وضعیت منابع آب است. از مزایای مدل­سازی می توان به تعیین هم زمان چند پارامتر مثل بار هیدرولیکی، مسیر جریان و غیره اشاره کرد. همچنین با استفاده از مدل­سازی، می توان عکس العمل حوضه را در مقابل تغییراتی از قبیل تغذیه طبیعی یا مصنوعی و میزان پمپاژ شبیه­سازی نموده و با اعمال راهکارهای مناسب، بهترین عملکرد سیستم را تعیین و در جهت مدیریت حوضه از آن استفاده کرد. در مطالعه حاضر، با استفاده از مدل عددی MODFLOW و رابط کاربری GMS برای شبیه سازی و واسنجی مدل، خصوصیات هیدرودینامیکی آبخوان دشت شبستر به­صورت منطقه­ای ارزیابی شد. پس واسنجی مدل مفهومی تولیدشده، ضرایب هیدرودینامیکی استخراج شد. بر این اساس مقادیر RMSE مربوط به بار هیدرولیکی برای حالت­های ماندگار و غیرماندگار به ترتیب ۵۹/۰ و ۹۵/۰ حاصل گردید. نتایج مستخرج از شبیه سازی بیانگر این بود که هرچه آبخوان ناهمگن­تر باشد، ضرایب هیدرودینامیکی نیز به تبع آن متنوع خواهد بود و این تنوع به علت وجود آبرفت­هایی با منشا سازندهای زمین شناسی متنوع و تخلخل و نفوذپذیری مختلف، از روند خاصی پیروی نکرده و حتی ممکن است که در دونقطه نزدیک به­هم، تفاوت های چشمگیری وجود داشته باشد.

کلیدواژه ها

آبخوان, ضرایب هیدرودینامیکی, مدل سازی, قابلیت انتقال

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.