ارزیابی ارتباط بین عوامل طبیعی و میزان فرونشست در دشت ایوانکی با استفاده از تصاویر رادار

فرونشست زمین به عنوان یکی از مخاطرات پیش­روی بسیاری از دشت­های ایران محسوب می­شود. در این میان، دشت­های استان سمنان و از جمله دشت ایوانکی در معرض این مخاطره قرار دارند. با توجه به اهمیت موضوع، در این تحقیق به ارزیابی میزان فرونشست دشت ایوانکی و تحلیل عوامل موثر در آن پرداخته شده است. در این تحقیق از روش توصیفی­-تحلیلی استفاده شده است. داده­های تحقیق شامل تصاویر راداری و ماهواره­ای، اطلاعات آماری، و مدل رقومی ارتفاعی ۳۰ متر است. روش کار به این­صورت است که ابتدا وضعیت ژئومورفولوژی، کاربری اراضی و وضعیت افت آب­های زیرزمینی دشت ایوانکی ارزیابی شده است و سپس با استفاده ۲۷ تصویر راداری سنتینل ۱ و روش سری زمانی SBAS میزان فرونشست منطقه محاسبه شده است. بررسی­های صورت گرفته بیانگر این است که عوامل طبیعی شامل روند و جهت ناهمواری­ها در شکل­گیری وضعیت اقلیمی و محدودیت منابع آبی نقش اصلی را داشته است و محدودیت دسترسی به منابع آبی سبب بهره­برداری بیش از حد از آب­های زیرزمینی و افت شدید سطح آن شده است. نتایج محاسبه میزان افت سطح آب­های زیرزمینی منطقه بیانگر این است که میانگین افت چاه­های مطالعاتی در حدفاصل سال­های ۱۳۷۲ تا ۱۳۹۴ بین ۸۵/۰ تا ۰۱/۲ سانتی­متر در سال بوده است. همچنین نتایج حاصل از ارزیابی میزان فرونشست منطقه نیز بیانگر این است که محدوده مطالعاتی در طی دوره زمانی ۳ ساله (از تاریخ ۰۶/۰۱/۲۰۱۶ تا ۲۱/۱۲/۲۰۱۸) بین ۹/۰- تا ۲/۳۳- سانتی­متر افت داشته است که بیشترین میزان فرونشست در مرکز دشت ایوانکی در نزدیکی روستای چشمه نادی بوده است.

کلیدواژه ها:

ایوانکی ، آب زیرزمینی ، فرونشست ، SBAS