ارزیابی گزینه های مختلف سیستم انتقال آب بین حوضه ای با استفاده از روش تصمیم گیری چند معیاره (مطالعه موردی: طرح انتقال آب بهشت آباد)

نیاز روز افزون منابع آب برای اهداف مختلف همچون کشاورزی، شرب و صنعت، دستیابی به آب قابل برنامه ریزی را با مشکلات و محدودیت های فراوانی مواجه کرده است. در سال­های اخیر، به­سبب افزایش جمعت شهرها و عدم توزیع مکانی منابع آب، انتقال آب بین حوضه­ای اجتناب­ناپذیر بوده و به­عنوان یکی از راهکارهای حل مشکلات کمبود آب مطرح است. با ­توجه به پیچیدگی طرح های انتقال آب بین حوضه­ای به­سبب تعدد عوامل درگیر مانند مسائل زیست­محیطی، حقابه و بیلان آب، توجهات اجتماعی و مهاجرت، تصمیم­گیری در خصوص انتقال آب و یا تاثیر انتقال آب حوضه­ای بسیار مهم است. علی­رغم وجود روش­های متنوع تصمیم­گیری چندمعیاره، هنوز این روش ها به­شیوه مناسب در پروژه های اجرایی و زیربنایی ملی همچون انتقال آب حوضه ای استفاده نشده­اند. یکی از طرح­های زیربنایی انتقال آب حوضه ای، انتقال آب از چهارمحال و بختیاری به فلات مرکزی ایران موسوم به طرح بهشت آباد است. در پژوهش حاضر سه گزینه پیشنهادی طرح انتقال آب بهشت آباد با در نظر گرفتن ۱۴ معیار کمی و کیفی با استفاده از پرسش نامه مقایسات زوجی، نظر خبرگان و متخصصان با روش تحلیل سلسله­مراتبی که از روش های تصمیم گیری چندمعیاره می باشند، رتبه بندی گردیدند و گزینه برتر برای انتقال آب مشخص شد. نتایج نشان داد، معیار هزینه جاری و هزینه سرمایه مهم ترین معیار بود و معیار مشکلات زمین شناسی مخزن به­عنوان کم اهمیت ترین معیار معرفی شده اند. همچنین با تغییر در مقادیر وزن هر معیار، تحلیل حساسیت معیارهای مورد مطالعه سنجیده شد. نتایج این پژوهش می­تواند مسیر ساده­ای به جهت بکارگیری روش­شناسی پروژه های انتقال آب حوضه ای علی الخصوص در برخی موارد که هیچ گونه دید روشنی از مخاطرات و فرجام آن­ها نیست؛ ارائه دهد.

کلیدواژه ها:

انتقال آب ، تامین آب ، توسعه پایدار ، زاینده رود ، مدیریت یکپارچه منابع آب