عملکرد شش روش ترکیبی هوشمند در مدل سازی کیفی آب زیرزمینی مطالعه موردی: دشت بافق
- سال انتشار: 1400
- محل انتشار: مجله هیدروژئولوژی، دوره: 6، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_HYDTR-6-1_010
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 162
نویسندگان
دانشجوی دکترای منابع آب، گروه علوم و مهندسی آب، دانشکده کشاورزی، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
دانشیار، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه بیرجند، خراسان جنوبی، ایران
چکیده
بررسی و کنترل کیفیت آب های زیرزمینی در برنامهریزی و توسعه منابع آب نقش مهمی دارد و استفاده از یک روش کارا می تواند تا حد زیادی موجب افزایش دقت و کاهش هزینه ها در این زمینه گردد. در این پژوهش، برای آموزش و بهینهیابی پارامترهای مدل سیستم استنتاج عصبی-فازی (ANFIS) جهت مدلسازی کیفی آب زیرزمینی دشت بافق در استان یزد، از ۶ الگوریتم فراابتکاری بهینهسازی ازدحام ذرات (PSO)، ژنتیک (GA)، رقابت استعماری (ICA)، کرم شبتاب (FA)، فرهنگی (CA) و استراتژی تکامل انطباق ماتریس کوواریانس (CMA-ES) استفاده گردید. برای انتخاب بهترین ترکیب ورودی جهت تخمین سه پارامتر هدایت الکتریکی (EC)، جذب سدیم (SAR) و سختی کل (TH) از روش های پیرسون و اسپیرمن برای تحلیل حساسیت و میزان همبستگی سایر پارامترها استفاده گردید و مدلسازی کیفی با روش های ترکیبی انجام و عملکرد مدل ها با نمایه های ضریب همبستگی(R۲)، خطای جذر میانگین مربعات (RMSE) و ضریب نش-ساتکلیف (NSE) سنجیده شد. نتایج نشان داد که هر شش روش ترکیبی عملکرد بسیار مناسبی را در مدلسازی پارامترهای آب زیرزمینی از خود نشان دادند. همچنین مدل ANFIS-FA در هر سه دسته مدلسازی جزو بهترین مدل ها بود، بهطوریکه مقدار R۲ ، RMSE و NSE آن بهترتیب برای بخش آزمایش در TH، ۹۹/۰، ۴۱/۰ و ۹۹/۰، برای SAR، ۹۸/۰، ۱۱/۱ و ۹۵/۰ و برای EC، ۹۹/۰، ۷/۳۰۵ و ۹۹/۰ بهدست آمد. سایر روش ها نیز با دقتی مناسب موفق به مدلسازی و پیشبینی پارامترهای موردنظر شدند. با توجه به دقت محاسبات، این روش ها گزینه های مناسبی برای پیشبینی متغیرهای کیفی آب زیرزمینی بهشمار می روند.کلیدواژه ها
آب زبرزمینی, نروفازی, الگوریتم, مدل سازی, نسبت جذب سدیم, هدایت الکتریکیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.