واکاوی آینده اسلام سلفی - وهابی- تکفیری در عربستان سعودی

هدف: اسلام سیاسی، پدیده ای موثر بر سیاست، امنیت و فرهنگ جهانی است. هر سرنوشتی که اسلام سیاسی پیدا کند، بر عرصه سیاست، امنیت و فرهنگ در عرصه بین الملل به ویژه در کشورهای اسلامی منطقه آسیای غربی و شمال آفریقا؛ ازجمله عربستان، تاثیر خواهد گذاشت. با توجه به این مسئله، هدف پژوهش، شناسایی رویدادها، روندها و پیشران های موثر بر اسلام سلفی، وهابی و تکفیری و ترسیم دورنمایی از آینده های احتمالی آن است. پژوهش در پی یافتن جوابی به این سوال است که آینده اسلام سیاسی در عربستان سعودی در افق ۲۰۳۰ میلادی و چگونه است. روش: با روش های تحلیل روند، دلفی دومرحله ای و پانل خبرگان، مهم ترین روندهای حاکم بر اسلام سیاسی سلفی، وهابی تکفیری در عربستان، شناسایی و نیروهای پیشران کلیدی تعیین گردید. یافته ها: یافته های تحقیق نشان داد که چهار پیشران «بحران های اجتماعی و هویتی»، «تشدید بستگی فضای سیاسی و بازشدگی فضای فرهنگی اجتماعی»، «رابطه با آمریکا»، و «پایان درگیری های داخلی به نفع محمد بن سلمان»، از بالاترین اجماع و اهمیت در بین صاحب نظران برخوردار است و آینده اسلام سیاسی سلفی – وهابی و تکفیری در عربستان را رقم می زنند. نتایج: به­نظر می رسد در آینده، با واگرایی بین آل سعود و آل الشیخ، نیاز به اقتصاد متنوع؛ ازجمله مبتنی بر گردشگری مذهبی، غیرمذهبی و پیشرفت های فناوری های ارتباطاتی، غلظت شریعت در سپهر سیاسی عربستان، کاهش، مطالبه دموکراسی، افزایش و جایگاه اسلام سلفی، وهابی و تکفیری هرچه بیشتر به حاشیه خواهد رفت.

کلیدواژه ها:

اسلام سیاسی ، اسلام سلفی – وهابی ، تکفیری ، آینده پژوهی