مطالعه اثر ارتفاع، سطح و تراکم پوشش گیاهی ماشک مراغه و ماشک گلشن بر کاهش رواناب و رسوب
- سال انتشار: 1402
- محل انتشار: فصلنامه مهندسی و مدیریت آبخیز، دوره: 15، شماره: 1
- کد COI اختصاصی: JR_JWEM-15-1_008
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 286
نویسندگان
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
استادیار پژوهشی بخش تحقیقات جنگل ها، مراتع و آبخیزداری، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
دانشیار، پژوهشکده حفاظت خاک و آبخیزداری، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، تهران، ایران
مربی پژوهشی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان کهگیلویه و بویراحمد، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، یاسوج، ایران
چکیده
فرسایش خاک و رسوب گذاری از معضلات اصلی در اغلب حوزه های آبخیز ایران محسوب شده و موجب محدودیت های اساسی در دستیابی به توسعه پایدار می شوند. ارزان ترین و مناسب ترین راه حفاظت خاک، استفاده از پوشش گیاهی است و لذا در پژوهش حاضر، به بررسی تاثیر ارتفاع، سطح و تراکم پوشش گیاهی ماشک علوفه ای مراغه و ماشک گلشن بر کاهش رواناب و رسوب پرداخته شده است. این آزمایش با استفاده از کرت های استاندارد با ابعاد ۱.۸×۲۲ متر، شیب نه درصد و جهت شیب شرقی به انجام رسید، به طوری که در مجموع نه کرت آزمایشی شامل سه تیمار و سه تکرار در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی نصب و اجرا شد. نمونه برداری رواناب از مخزن های موجود در انتهای هر کرت انجام و پارامترهای پوشش گیاهی شامل سطح تاج پوشش، تراکم بوته و ارتفاع گیاه در هر نوبت نمونه برداری، اندازه گیری شد. سپس، میانگین پارامترهای اندازه گیری شده با استفاده از آزمون دانکن مورد مقایسه و تجزیه و تحلیل آماری قرار گرفت. بیشترین کاهش حجم رواناب (۹۷ درصد) و غلظت رسوب (۹۴ درصد) برای تیمار ماشک مراغه به دست آمد. همچنین، مشاهده شد که خصوصیات گیاهی نظیر سطح تاج پوشش و تراکم پوشش گیاهی همبستگی عالی با کاهش رواناب و رسوب و در نتیجه حفاظت آب و خاک دارند. بنابراین، انتخاب رقم و گونه گیاهی، یک گام مهم در افزایش کارایی این روش بیولوژیک به شمار می رود. بر اساس یافته های این پژوهش، به منظور حفاظت آب و خاک و نیز کمک به معیشت ساکنین حوزه آبخیز، استفاده از گیاهان علوفه ای دیم سازگار با شرایط اقلیمی هر منطقه توصیه می شود و گیاه انتخابی باید خصوصیات مناسب گیاهی مانند سیستم ریشه ای و ساقه قوی و متراکم و نیز سطح پوشش مناسب داشته باشد. همچنین، انجام آبیاری اولیه و آبیاری در مراحل مهم رشد گیاه علوفه ای دیم مورد استفاده در شرایط خشکسالی و کم بارش توصیه می شود.کلیدواژه ها
چم خانی, حفاظت خاک, روش های بیولوژیک, فرسایش, کرت های آزمایشیاطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.