حقوق محیط زیست از دیدگاه اسلام با روش نهادگرایی گفتمانی
- سال انتشار: 1401
- محل انتشار: فصلنامه پایداری توسعه و محیط زیست، دوره: 3، شماره: 4
- کد COI اختصاصی: JR_JSDE-3-4_004
- زبان مقاله: فارسی
- تعداد مشاهده: 94
نویسندگان
دانشیار گروه فقه و مبانی حقوق اسلامی، واحد تهران مرکزی، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران. (مسوول مکاتبات)
چکیده
گفتمان های حقوقی محیط زیست، درباره ارتباط حقوقی انسان، محیط زیست و قدرت های موجود اجتماعی بحث و گفتگو می کنند. توجه اسلام به تمامی عرصه های حیات انسانی به ویژه محیط زیست، می تواند زمینه بسط حقوق محیط زیست، به ویژه در واکنش به بحران های زیست محیطی را فراهم کند. در این پژوهش از رهیافت جدید نهادگرایی گفتمانی برای مطالعه حقوق محیط زیست از دیدگاه اسلام بهره گرفته شده است که در آن نظریه گفتمانی لاکلا و موفه با نهادگرایی تلفیق و بر اساس رابطه دیالکتیک گفتمان ها به عنوان ذهنیات سطح کلان با واقعیت های عینی جامعه (نهادهای درگیر در محیط زیست) تدوین شده است. در ساختار گفتمان حقوقی اسلام درباره محیط زیست حول نشانه مرکزی «رویکرد خدامحوری به محیط زیست» نظام معنایی متشکل از دال های اصلی «رابطه متقابل انسان با محیط زیست»، «قواعد فقهی حامی محیط زیست»، «نهادهای فقهی دربرگیرنده ملاحظات محیط زیستی» و «احکام و سبک زندگی محیط زیستی اسلام» شکل گرفته است. این گفتمان در بستر ترتیبات نهادی شامل انفال، مشترکات، حسبه و مالکیت قابلیت تحقق و اجرایی شدن دارد. رویکرد نهادگرایی گفتمانی با فراهم آوردن زمینه بسط حقوق اسلامی محیط زیست می تواند الهام بخش تدوین قوانین و نحوه اجرای قوانین زیست محیطی باشد. بی شک هژمونی گفتمان حقوقی اسلام در باب محیط زیست ثمرات زیادی در حمایت و حفاظت از محیط زیست به همراه خواهد داشت.کلیدواژه ها
گفتمان, حقوق محیط زیست, نهادگرایی گفتمانی, اسلام, نهاداطلاعات بیشتر در مورد COI
COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.
کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.