نقش استحصال آب باران در بهبود رفاه جامعه و خدمات زیست بوم

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله علمی سامانه های سطوح آبگیر باران، دوره: 10، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JIRCSA-10-4_002
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 180
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی معماریان

Univ. Birjand

سیدمحمد تاجبخش

Univ. Birjand

چکیده

خدمات زیست­بوم پایه و اساس رفاه انسان و معیشت جوامع روستایی به ویژه جوامع فقیر تلقی می شوند. استحصال آب باران می تواند فراهم کننده فرصتی جهت بهبود تولید زیست­بوم، معیشت، اقتصاد و رفاه جامعه باشد. هم چنین می تواند موجب هم افزایی بین مدیریت سرزمین و رفاه جامعه شود، به ویژه در مواردی که استحصال آب باران به کمک کشاورزی دیم آمده، یا به مدیریت حوزه آبخیز کمک می کند و یا در تامین آب مورد نیاز مناطق شهری و روستایی مورد استفاده قرار می­گیرد. سامانه های استحصال آب باران به ویژه در کشور ما اغلب در طرح های مدیریت منابع آب مورد غفلت قرار گرفته و آب مورد نیاز فقط از منابع آب سطحی یا زیرزمینی تامین می شود. بنابراین باید به این فن آوری به عنوان فرصتی برای مدیریت بهتر منابع آب نگریست. استفاده از این سامانه ها با اندک میزان سرمایه گذاری برای یک مدت کوتاه ۵ تا ۱۰ سال، می تواند منجر به بهبود و افزایش قابلیت اعتماد سیستم در تامین آب، افزایش تولیدات کشاورزی و پایداری خدمات زیست­بوم شود. هم چنین به عنوان یک راهکار سازگار در مناطقی که توزیع بارش دارای تغییرپذیری و نوسان بالایی است مورد استفاده است. با توجه به سناریوهای آینده تغییر اقلیم، افزایش نوسانات بارشی، تبخیر بیش تر، رشد جمعیت و به تبع آن، افزایش تقاضا برای خدمات زیست­بوم، به ویژه آب، ناگزیر خواهد بود. بنابراین استحصال آب یک اقدام کلیدی در جهت سازگاری با تغییر اقلیم و کاهش آسیب پذیری جامعه از نوسانات اقلیمی تلقی می شود. ضمن این که علاوه بر افزایش دانش عمومی نسبت به عملکرد اکوسیستمی این سامانه­ها نسبت به ممیزی، ارزیابی و کاربست دانش بومی استحصال آب باران در کشور باید قدم­های اساسی را برداشت.

کلیدواژه ها

Rainfall, ecosystem services, adaptation, climate change, watershed management., باران, تغییر اقلیم, خدمات زیست بوم, سازگاری, مدیریت حوزه آبخیز.

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.