عادل مقدادیان - استادیار گروه ادیان و عرفان دانشگاه بین المللی اهل البیت (ع)، تهران، ایران
عمار عامد - کارشناس ارشد عرفان اسلامی، دانشگاه بین المللی اهل البیت (ع)، ایران

ادیان و فرقه های مختلف معنوی، نوید سعادت و رهایی انسان از نابهنجاری های زندگی را می دهند و در راستای این بشارت، وعده هایی را نیز یدک می کشند که در زاویه هایی از آن، خواسته یا ناخواسته، مسائلی نهفته است که به شدت هزینه زا است. یکی از این مسائل آموزه «منجی باوری و موعودگرایی» است. داشتن منجی ای که انسان را به تمام ظرفیت های بالقوه خویش برساند و اجتماع را به آرمان شهر موعود تبدیل کند می تواند همراه با مفهومی مثبت از انتظار زمینه ساز اصلاح فردی و جمعی باشد. اما از سوی دیگر، منجی گرایی آنچنان فریبنده است که باورمندان به آن را در مشبک خویش به گروگان بگیرد و از آنها پرخاشگرانی علیه دیگرانی بسازد که از نظر آنها، مانع آمدن منجی و تشکیل مدینه آرمانی هستند. در آسیب شناسی مسئله منجی باوری، چگونگی و چرایی تبدیل اندیشه ای اصلاحی که قابلیت بهبود اوضاع زیستی را در خود دارد، به بنیادگرایی وحشتناک بررسی می شود. تحقیق حاضر با جزء پژوهی درباره منجی باوری در نگاه گروه سلفی داعش، مسیر تبدیل ایدئولوژی بازگشت به خلافت (به عنوان نوعی تمدن الگوی اسلامی) به تشکیل گروهی انحصارگرا و خشونت طلب را ترسیم می کند. جمع آوری اطلاعات پژوهش به روش مطالعات کتاب خانه ای و روش کار، تحلیل مبتنی بر توصیف منطقی روند ایجاد آسیب در فرآیند شکل گیری و قوام یافتن ایدئولوژی است.

منجی گرایی, موعودباوری, بنیادگرایی, خشونت, دولت اسلامی (داعش)