گونه شناسی تحلیلی تفریحات سلطنتی سلجوقیان ایران (۴۳۱ – ۵۹۰ ق/۱۰۴۰ – ۱۱۹۴ م)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: دوفصلنامه تاریخ ایران، دوره: 15، شماره: 2
  • کد COI اختصاصی: JR_IRHJ-15-2_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 285
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

سلیمان حیدری

دانشیار گروه تاریخ دانشگاه شیراز، شیراز، ایران

رضا دریکوندی

دانش آموختە دکتری ایران دورە اسلامی دانشگاه شیراز، شیراز، ایران.

چکیده

سلجوقیان به­عنوان بنیانگذاران یکی از دیرپاترین و تاثیرگذارترین دودمان­های تاریخ میانه ایران، تا قبل از دستیابی به قدرت، در قامت جنگاوران قبیله­ای، تحت سیطره حکومت­های غالبا ترک­تبار بودند. آنان در این دوره نه­تنها با برخی از گونه­های تفریحی که نزد ترکان مرسوم بود، آشنایی داشتند، بلکه متناسب با نوع این تفریحات و وضعیت خود، برخی از این سرگرمی­ها را نیز انجام می­دادند. قدرت­یابی این قوم در ایران، شرایط مناسبی را برای بهره­مندی آنان از مزیت­های قدرت همچون کامرانی و خوشگذرانی فراهم کرد. پژوهش پیش­ رو تلاش دارد، با استفاده از روش تاریخی، به شناسایی و تحلیل تفریحات سلطنتی این عصر بپردازد. دستاوردهای تحقیق نشان می­دهد سران سلجوقی و سایر وابستگان به دربار این حکومت، با اتکا به سه مولفه قدرت، ثروت و فرهنگ غنی ایرانی اسلامی، به تلفیق گونه­های تفریحی سابق با تفریحات رایج در ایران پرداختند و از تمام ظرفیت­های تفریحاتی همچون شکار، طنزپردازی، سیر و سیاحت، اسب­دوانی، چوگان و شطرنج به­منظور نشاط­افزایی و شادی­آفرینی بهره بردند. میزان استقبال آنان از این تفریحات تحت تاثیر مولفه­هایی مانند علایق شخصی، ثبات یا ناپایداری دوره حکمرانی، ماهیت گونه­های تفریحی و مطابقت یا مغایرت این گونه­ها با عرف جامعه و احکام اسلام بود.

کلیدواژه ها

سلجوقیان ایران, شکار, شطرنج, تیراندازی, چوگان, تفریحات

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.