اکبر همتی - عضو هیات علمی میرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی فارس
هادی اسدی رحمانی - عضو هیات علمی موسسه تحقیقات آب و خاک
غلامحسین مسعودی - کارشناس مرکز تحقیقات کشاورزی ومنابع طبیعی فارس

در فرآیند همزیستی گیاه لوبیا با باکتری ریزوبیوم، مقادیر قابل توجهی نیتروژن تولید می شود که می تواند نیاز گیاه را به این عنصر مرتفع نموده و جایگزین بخشی از کودهای شیمیایی نیتروژنی شود. به منظور تعین باکتری مناسب جهت تلقیح بذر لوبیا، آزمایشی در قالب طرح آماری بلوک های کامل تصادفی به مدت دو سال در ایستگاه تحقیقات کشاورزی اقلید اجرا گردید. تیمارهای آزمایش شامل ده سویه باکتری شامل  (۷۸–L، ۱۹۵ – L، ۱۹۲– L، ۵۴– L، ۷۵ – L، ۳۰ – L، ۱۰۰ – L، ۱۹۷ – L، ۱۲۰ – L، ۱۷۷- L ) و دو تیمار ۲۰۰ و ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار(۲۰۰ – N و۴۰۰ – N ) و یک تیمار شاهد ( بدون نیتروژن و تلقیح) بود. نتایج آزمایش در سال اول نشان داد که بین تیمارها از نظر عملکرد دانه در سطح ۵ درصد اختلاف معنی دار بود.  سویه ی باکتری ۵۴- L با تولید ۲۳۶۸ کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد را حاصل نمود که نسبت به تیمار شاهد ۱۷۴ درصد و نسبت به تیمارهای ۲۰۰ و ۴۰۰ کیلوگرم اوره در هکتار بترتیب ۱۲۱ و ۹۳ % افزایش عملکرد داشت. در سال دوم گرچه از نظر آماری اختلاف معنی داری بین تیمارهای آزمایش مشاهده نگردید ولی عملکرد  سویه های ۱۷۷ L–و ۵۴ L – به میزان ۱۵۹۵ و ۱۵۱۱ کیلوگرم دانه در هکتار بیشترین میزان عملکرد را داشتندکه بترتیب۴۱ و ۳۳ % نسبت به شاهد افزایش داشت. نتایج دو سال این آزمایش نشان داد در صورت تلقیح سویه ی  باکتری۵۴-L  با بذر لوبیا می توان ضمن تامین حداکثر عملکرد در لوبیا، از هدر رفت کود های شیمیایی اوره خودداری نمود.