تحلیل روایت کنش جمعی روزنامه نگاران؛ از توسعه ی مطبوعات در ایران تا نهادینه نشدن توسعه

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: پژوهشنامه علوم سیاسی، دوره: 17، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_IPSAJ-17-4_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 155
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

نسرین پورهمرنگ

دانشجوی دکترای جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

محمداسماعیل ریاحی

دانشیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

نادر رازقی

دانشیار جامعه شناسی، گروه علوم اجتماعی، دانشکده علوم انسانی و اجتماعی، دانشگاه مازندران، بابلسر، ایران.

چکیده

«کنش جمعی» ظرفیت و کیفیت ارتباطی آن دسته از بازیگران اجتماعی است که از طریق تفاهم و تعهدات مربوط به نقش، اراده های فردی را از طریق اراده های جمعی تحقق می بخشند، و تغییر نهادی منجر به توسعه را، از طریق ترغیب اراده ی سیاسی به پذیرش «خیر عمومی»، سبب می شوند. این پژوهش با محوریت مفهوم «کنش جمعی»، با رد آن دسته از دیدگاه های رایج در تحلیل معضل توسعه نیافتگی مطبوعات در ایران که به ارائه ی راه حل های بالا به پایین می پردازند، براین باور است که فقدان شکل گیری «عاملیت نهادی» از مسیر نهادهای صنفی که با حضور همه ی کنشگران مطبوعاتی امکانپذیر است؛ حلقه ی گمشده ی توسعه نیافتگی مطبوعات در ایران است.  این تحقیق دوره ی زمانی پس از خرداد ۱۳۷۶ تا خرداد ۱۴۰۱ را شامل می شود. داده های مورد نیاز با  انجام مصاحبه ی روایتی با روزنامه نگاران و بهره گیری از متون و داده های کتبی جمع آوری شد. درتحلیل داده ها، از شیوه ی تحلیل روایتی با بهره گیری از مدل تماتیک برای مضمون سازی استفاده گردید. با استفاده از نمونه گیری «هدفمند ترکیبی» تلاش شد تا دستیابی به «نمایابی یا تطبیق پذیری داده ها» امکان پذیر شود.نتایج بیانگر آن هستند که در تشکل های صنفی مطبوعاتی، روابط «غیریت سازانه» با سایر نهادهای قدرت، جای خود را به روابط با «همکاران» داده که اغلب امکان دستیابی به «اجماع» برای برداشتن گام های لازم و کنش های جمعی موثر برای توسعه را از میان برده و یا بسیارکاهش داده است. همچنین فرآیندهای ناپایدار توسعه ی مطبوعات در ایران به ویژه در مجموعه ها و انجمن های صنفی دچار فقدان «روابط موثر اجزا»ست، که نهادسازی کنش جمعی را با مشکل مواجه می کند. «منابع هویتی» و «حرفه یی» به «منابع مادی» پیوند ندارد و از اینرو نمی تواند به «اقدامات هژمونیک» و شکل گیری«عاملیت نهادی» که برای تثبیت گفتمان های توسعه لازم  است منجر شود.

کلیدواژه ها

مطبوعات , روزنامه نگاران , 'کنش جمعی , عاملیت نهادی , انجمن های صنفی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.