آیت شاهی - دانشجوی کارشناسی ارشد زراعت، دانشگاه آزاد اسلامی واحد
بهمن عبدالرحمنی - استادیار پژوهشی موسسه تحقیقات کشاورزی دیم کشور
ناصر محب علی پور - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد
غلامرضا ولیزاده

مقدار و کیفیت آندوسپرم بذر از عوامل مهم تاثیرگذار در جوانهزنی و رشد اولیه بذر میباشد و نیتروژن نقش مهمی در محتوای پروتئینی و کیفیت آندوسپرم بذور دارد. بنابراین، نیتروژن به عنوان عنصری کلیدی در تغذیه گیاهان نقش بسزایی در افزایش عملکردکمی و کیفی گیاهان زراعی دارد. به همین منظور در مطالعهای اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن بر قدرت بذر، جوانهزنی، استقرارگیاهچه و عملکرد در گیاهان والد گندم رقم آذر- 2، در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با سه تکرار در ایستگاه تحقیقات کشاورزی دیم کشور (مراغه) بررسی شد. در این تحقیق از بذور گندم آذر- 2 که تحت تیمار مقادیر مختلف کود نیتروژن ( 0 ،60 ،30 90 و 120 کیلوگرم در هکتار) تولید شده بودند، استفاده شد. این بذور تحت شرایط یکسان در سال زراعی 89-88 بهصورت دیم کشت شدند و اثر تیمارهای کودی بر خصوصیات جوانی زنی و قدرت بذر و نیز عملکرد و اجزای عملکرد در شرایط مزرعهای مورد ارزیابی قرار گرفت. نتایج نشان داد که سرعت سبز کردن، میانگین مدت زمان سبز کردن، درصد گیاهچههای سبز، درصد پوشش سبز، تعداد خوشه در مترمربع و تعداد پنجه بارور بطور معنیداری تحت تأثیر مقادیر مختلف مصرف کود نیتروژن در گیاه والد قرار دارند. بر اساس نتایج بدست آمده، صفات درصد نیتروژن، درصد پروتئین، ارتفاع بوته، تعداد پنجه غیر بارور در بوته، تعداد دانه در خوشه، وزن هزار دانه و شاخص برداشت تحت تأثیر تیمارهای مختلف کود نیتروژن گیاه والد قرار نگرفتند. همجنین مقایسه میانگینها نشان داد که در صفاتطول خوشه، عملکرد بیولوژیک، عملکرد دانه، درجه باردهی و شاخص بهرهوری بارش بین تیمار اول (عدم مصرف کود نیتروژن در گیاه والد) با سایر تیمارها (مصرف کود نیتروژن) اختلاف معنیداری وجود دارد و مصرف کود نیتروژن باعث بهبود این صفات شد

گندم, رقم آذر- 2, گیاه والد، کود نیتروژن, استقرار گیاهچه، عملکرد دانه