پهنه بندی شدت فرسایش و تولید رسوب بر اساس مدل MPSIAC با استفاده از GIS (مطالعه موردی:حوضه کلوچه شهرستان بیجار)

فرسایش خاک نه تنها به عنوان خطری برای رفاه انسان و حتی برای حیات او به شمار می آید، بلکه فرسایش خاک یکی ازمهمترین مسائل زیست محیطی، کشاورزی و تولید غذا در جهان است که اثرات مخربی بر تمام اکوسیستم های طبیعی وتحت مدیریت انسان دارد؛به طوری که امروز فرسایش خاک یکی از جدیترین مشکلات کشورهای در حال توسعه و بسیاریاز کشورهای توسعه یافته می باشد. به دلیل پرهزینه بودن احداث ایستگاه های رسوب سنجی، بسیاری از حوزه های آبخیزایران فاقد این ایستگاه ها بوده و در تعداد قابل توجهی از حوزه های آبخیز که دارای ایستگاه رسوب سنجی می باشند، باتوجه به پایین بودن تعداد سالهای آماری اندازه گرفته شده و دقت پایین این آمار، استفاده از روشهای تجربی برای ارزیابیو برآورد فرسایش و تولید رسوب لازم است. از جمله روشهای برآورد میزان فرسایش در این تحقیق در حوضه کلوچه،استفادهاز مدل MPSIAC در محیط GIS می باشد. پس از ورود لایه های اطلاعاتی و تلفیق این لایه ها در GIS؛ ۱۲ تیپ فرسایشی،تفکیک گردید و با استفاده از نقشه پایه و سایر اطلاعات و نقشه های موجود و کنترل موقعیت واحد های کاری به وسیله دستگاهGPS در عرصه،امتیاز ۹ عامل موثر در در مدل MPSIAC در هر تیپ فرسایشی تعیین و با جمع کردن انها میزان R (درجهرسوبدهی) در هر تیپ تعیین و در نهایت با قرار دادن میزان R به دست آمده در رابطه مربوطه، میزان رسوب سالیانه براورد شدکه ۱۳۷۸۷۰/۴ تن در سال میباشد و میزان رسوب براورد شده توسط ایستگاه های هیدرومتری (رسوب شاهد) ۱۴۷۰۴۳ تن در سال بوده است.این تحقیق نشان داد که میزان رسوب براورد شده از مدل MPSIAC حدود ۷ درصد از رسوب شاهد کمتر بودهو روش خوبی برای براورد رسوب در حوزه های فاقد آمار می باشد.

کلیدواژه ها:

حوضه کلوچه ، تیپ فرسایشی ، MPSIAC ، GIS ، رسوب ویژه