فرزانه اهرابی - دانشجوی کارشناسی ارشد دانشگاه پیام نور اصفهان
شکوفه انتشاری - عضو هیئت علمی پیام نور اصفهان
علی مراد شاهی - بخش زیست شناسی دانشگاه شیراز

برخی از فنلهای گیاهی به عنوان آللوکمیکال در پدیده ی آللوپاتی شرکت داشته و جوانه زنی و رشد گیاهان دیگر را تحت تأثیر قرار می دهند که نتیجه ی این عمل غالبا کاهش محصولات زراعی می باشد. از آنجائیکه گیاه کلزا از جمله گیاهان اقتصادی واستراتژیک در بسیاری از کشورها از جمله ایران به شمار می رود و هر ساله بر میزان کشت آن افزوده می گردد، بنابراین می توان باشناخت ترکیبات آللوکمیک، از آنها در کنترل علف های هرز، امراض و آفات استفاده نمود. در پژوهش حاضر اثر غلظت های مختلف کومارین بر جوانه زنی بذر و رشد گیاهچه، میزان رنگیزه ها، فعالیت آنزیم های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز در گیاه کلزا رقم طلایه مورد بررسی قرار گرفت. میزان رنگیزه های کلروفیل، کاروتنوئیدها و آنتوسیانین ها به روش اسپکتروفتومتری، فعالیت آنزیم های کاتالاز و گایاکول پراکسیداز به ترتیب در طول موج های 240 و 436 نانومتر اندازه گیری گردید.کومارین باعث کاهش جوانه زنی و رشد گیاهچه های کلزا گردید. میزان کلروفیل نیز در حضور غلظت های بالای این ترکیب فنلی به طور معنی داری کاهش یافت، درحالیکه میزان آنتی اکسیدان ها با وزن مولکولی کم نظیر کاروتنوئیدها و آنتوسیانین ها افزایش معنی داری نشان داد. فعالیت آنزیم کاتالاز در حضور غلظت های بالای کومارین کاهش بسیار جزئی داشته است. فعالیت آنزیم گایاکول پراکسیداز با افزایش غلظت ترکیب فنلی، افزایش نشان داد. از پژوهش حاضر می توان نتیجه گرفت که حضور گیاهان آللوپاتیک به ویژه علف های هرز دارای ترکیبات فنلی می توانند در کاهش عملکرد گیاه کلزا مؤثر باشد، بنابر این حذف علف های هرز از جنبه آللوپاتی نیز برای گیاه کلزا حائز اهمیت می باشد

آللوپاتی، ترکیبات فنلی، کلزا، کومارین، علف های هرز