فرشته دارابی - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام،
رحیم ناصری - گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشکده کشاورزی، دانشگاه ایلام
امیر میرزایی - استادیار پژوهشی و ریس بخش علوم کشاورزی مرکز تحقیقات کشاورزی ایلام
میثم مرادی - عضو هئیت علمی گروه علمی کشاورزی، دانشگاه پیام نور مرکز ایلام

به منظور بررسی برخی واکنش های فیزیولوژیکی دو رقم گندم نان در پاسخ به محلول پاشی سالیسیلیک اسید در شرایط متغیر رطوبتی، آزمایشی به صورت اسپلیت پلات دوبار خرد شده در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی در چهار تکرار در مرکز تحقیقات کشاورزی سرابله در سال زراعی ۹۴-۱۳۹۳ انجام شد. فاکتورهای مورد بررسی شامل تیمارهای رطوبتی در سه سطح (کنترل (۱۰۰)، ۷۰ و ۴۰ درصد ظرفیت زراعی خاک) در کرت های اصلی، سالیسیلیک اسید در سه سطح (شاهد (صفر)، ۵۰ و ۱۰۰ میکرومولار) در کرت فرعی و دو رقم گندم نان (پیشتاز و بهار) در کرت های فرعی فرعی قرار گرفتند. صفات مورد بررسی شامل عملکرد، محتوای آب نسبی، نشت یونی، فتوسنتز و فعالیت کربوکسیلازی روبیسکو، هدایت روزنه ای و کربن دی اکسید زیر روزنه ای و میزان تعرق بودند. نتایج نشان داد که اثر متقابل تنش خشکی و محلول پاشی سالیسیلیک اسید در تمامی صفات مورد بررسی معنی دار بود. اگرچه با افزایش شدت تنش خشکی عملکرد دانه و محتوای نسبی آب کاهش یافت اما کاربرد سالیسیلیک اسید در این شرایط سبب بهبود این صفات شد. همچنین با افزایش شدت تنش خشکی نشت یونی افزایش یافت که با کاربرد سالیسیلیک اسید این میزان کاهش یافت. فتوسنتز و فعالیت کربوکسیلازی روبیسکو با افزایش سطوح غلظت سالیسیک اسید نسبت به شاهد (عدم محلول پاشی) کاهش یافت. به طور کلی با توجه به نقش سالیسیلک اسید در تقلیل تاثیر منفی تنش بر برخی فرایندهای فیزیولوژیکی مورد مطالعه در این پژوهش، کاربرد آن در شرایط تنش خشکی قابل توصیه می باشد.

تنش خشکی, فتوسنتز, محتوای نسبی آب, نشت یونی