مصطفی احمدی - دانشجوی دوره دکتری زراعت- فیزیولوژی گیاهان زراعی
محمد جواد زارع - دانشیار گروه زراعت و اصلاح نباتات، دانشگاه ایلام
یحیی امام - دانشگاه شیراز

به منظور بررسی صفات کمی و کیفی دانه گندم، این پژوهش به صورت دو آزمایش فاکتوریل در قالب طرح آماری بلوک­های کامل تصادفی با سه تکرار در دو منطقه ایلام و بوشهر در سال زراعی ۹۳-۱۳۹۲ اجرا گردید. فاکتورهای آزمایشی شامل کاربرد دوسطح سایکوسل (صفر و ۲/۵ گرم درلیتر)، سولفات روی در ۳ سطح (۰، ۲۵ و ۵۰ کیلوگرم در هکتار) و نیتروکسین در ۲سطح (تلقیح و عدم تلقیح بذر) بودند. نتایج نشان داد که کاربرد سایکوسل در هردو منطقه اثر معنی داری بر عملکرد و اجزای عملکرد دانه در سطح احتمال یک درصد داشت. محلول پاشی سایکوسل در مقایسه با شاهد سبب افزایش تعداد سنبله در متر مربع، تعداد دانه در سنبله، عملکرد دانه به ترتیب به میزان ۱۴/۶، ۱۹/۱، ۲۸/۵ درصد شد. بیشترین میزان پروتئین دانه (۱۳/۸درصد)، گلوتن(۳۶/۱درصد)، گلیادین(۳۵/۶درصد) و گلوتنین (۳۱/۸درصد) از تیمارمحلول پاشی ۲/۵گرم درلیتر سایکوسل، کاربرد۵۰ کیلوگرم درهکتارسولفات روی وتلقیح بذر با نیتروکسین بدست آمد. بالاترین عملکرد دانه (۱۷۱۰ کیلوگرم درهکتار)، میزان اسیدهای آمینه لیزین، متیونین و ترئونین به ترتیب به میزان ۵۱۰، ۵۴۵ و ۷۷۲ میلی گرم در۱۰۰ گرم پروتئین از برهمکنش تیمارهای محلول پاشی سایکوسل در غلظت ۲/۵ گرم در لیتر، ۵۰ کیلوگرم در هکتارسولفات روی و تلقیح بذر با نیتروکسین حاصل شد. به طور کلی می توان دریافت که در شرایط دیم، کاربرد سایکوسل درغلظت ۲/۵ گرم درلیتر، ۵۰ کیلوگرم درهکتار سولفات روی به صورت آمیخته با خاک و تیمار بذر با مصرف ۱/۵لیتر در هکتار نیتروکسین، در بهبود و افزایش عملکرد دانه گندم می تواند موثر واقع شود.

اسید آمینه, اجزای عملکرد, پروتیین, عملکرد دانه