علی محمد اسعدی - هیات علمی
اصغر خوشنودیزدی - گروه تولیدات گیاهی، مجتمع آموزش عالی شیروان، شیروان، ایران

هدف از این تحقیق بررسی شرایط رویشگاهی گونه Ephedra major به عنوان گیاهی دارویی، علوفه ای و موثر در حفاظت آب و خاک در مراتع شهرستان بجنورد است. مشخصات اقلیمی، زمین شناسی، تیپ رویشگاه، گیاهان همراه، اندازه گیری متغیرهای رویشی، برآورد تولید و تجزیه فیزیکی و شیمیایی خاک برای گیاه در رویشگاه آن انجام گرفت. نتایج نشان داد که این گونه در منطقه مورد مطالعه با بارندگی متوسط سالانه ۹/۳۳۲ میلیمتر، دمای متوسط سالانه ۸۲/۹ درجه سانتی گراد و اقلیم نیمه خشک سرد تا اقلیم ارتفاعات رویش مناسبی دارد. این گونه در دامنه های شمالی و جنوبی در ارتفاع ۱۴۰۰ تا ۲۵۲۰ متری از سطح دریا در مناطق کوهستانی پراکنش یافته است. در منطقه مورد مطالعه خاک بسیار کم عمق و دارای بافت شنی لومی، ۷۵/۷ pH= ، ۸۸/۵۵EC= میکرو زیمنس بر سانتیمتر و آهکی می باشد. تیپ رویشگاه درمنه- علف بره است و بیش از ۸۶ گونه گیاهی همراه این گونه دیده می شود. میانگین پوشش تاجی و تراکم افدرا در منطقه به ترتیب ۱۹/۲ درصد و ۳۴۶ پایه در هکتار بود. تجزیه و تحلیل مولفه اصلی نشان داد که متغیرهای بارش، درصد رطوبت اشباع، اسیدیته، پتاسیم، کلسیم و شن همبستگی معنی داری با محور اول داشتند و ۴۹.۸۴٪ تغییرات را توضیح دادند. برای مولفه دوم، درصد مواد آلی و نیتروژن مهمترین صفات بود و تغییرات ۲۷.۹۴٪ را توضیح داد.

خصوصیات بوم شناسی, افدرا, گیاه دارویی, مراتع