محمدرضا وظیفه شناس - دانشجوی دکترای علوم باغبانی دانشگاه فردوسی مشهد و عضو هیات علمی مرکز
علی تهرانی فر - عضو هیات و استاد دانشکده کشاورزی دانشگاه فردوسی مشهد
فرشته محمدی - دانش آموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات
وحید عبدوسی - عضو هیات دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات

این تحقیق به منظور مقایسه و تعیین نیاز سرمایی برخی ارقام انار در ایران روی 10 رقم تجاری و بومی در کلکسیون ذخایر توارثی انار ایران واقع در مرکز تحقیقات کشاورزی و منابع طبیعی استان یزد در سال زراعی 89-88انجام گرفت.تحقیق به صورت آزمایش فاکتوریل دو عاملی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی به سه تکرار بر اساس مقایسه میانگین دما به روش دانکن در سطح 1% صورت پذیرفت.عامل اول سرما دهی قلم هها در 6 سطح ( 100-200-300-400-500-600 ساعت و عامل دوم رقم در سطح (خواجه ای قصرالدشت،شهوار پوست قرمز اصفهان، شیرین جوجوک بجستان، پوست سیاه دانه شیرین، وحشی کن تهران،ملس یزدی،نادری نطنزکاشان، شش کب فردوس،ترش سبز سروستان و ترش میناب)در دو قسمت جداگانه به صورت بررسی گلخانه ای و بررسی مزرعه ای انجام گرفت. صفت مورد اندازه گیری تعیین مقدار سرمای دریافتی جوانه ها در زمستان بااستفاده از دستگاه ترموگراف بود و جهت اندازه گیری اثر برطرف شدن نیاز سرمایی بر رشد جوانه ها از واحدCRI شاخص نیاز سرمایی) که درصد باز شدن جوان هها را پس از مواجه شدن با سرما در واحد زمان بیان می کند،استفاده شد.همچنین جهت محاسبه نیاز سرمایی از 3 مدل تعداد ساعت زیر 7c مدل تعداد ساعت بین7-0c و مدل یوتا استفاده شد.جهت تجزیه و تحلیل داده ها از نرم افزارTGA و برای اندازه گیری میزان رطوبت جهت حذف اثرات نامطلوب رطوبت بر دمای محیط از دستگاه هیدروگراف استفاده گردید. ارقام ترش سبز سروستان با 600 ساعت سرمادهی و ترش میناب با 400 ساعت سرمادهی کمترین میزان نیاز شاخص سرمایی را نشان دادند که اختلاف آنها با سایر ارقام معنی دار بود. بیشترین میزان شاخص نیاز سرمایی در رقم خواجه ای قصرالدشت در زمان ششم قلمه گیری و کمترین آن مربوط به رقم ترش سبز سروستان در مرحله پنجم قلمه گیری بود که اختلاف معنی دار با سایر تیمارها نشان دادند