شیرین سلطانی - PhD Student, Department of Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran
شهرام مامی - Assistant Professor, Department of Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran
وحید احمدی - Assistant Professor, Department of Psychology, Ilam Branch, Islamic Azad University, Ilam, Iran
جهانشاه محمدزاده - Associate Professor, Department of Management, Ilam University, Ilam, Iran

مقدمه: بیماری مولتیپل اسکلروزیس یکی از اختلال­ های سیستم عصبی است که بسیار شایع بوده و باعث تغییرات جسمانی و روانی فراوانی در فرد می­ گردد. هدف: پژوهش حاضر با هدف بررسی اثربخشی درمان مبتنی بر ذهن­ آگاهی بر بهبود نشخوار فکری، استرس ادراک شده و احساس تنهایی در زنان مبتلا به مولتیپل اسکلروزیس انجام شد. روش­: پژوهش از نوع کارآزمایی بالینی با طرح پیش آزمون، پس آزمون و پیگیری با گروه کنترل بود. جامعه پژوهش شامل کلیه زنان ۲۰ تا ۴۰ سال مراجعه کننده به انجمن ام.اس شهر سنندج در بهار و تابستان سال ۱۳۹۹ بود. نمونه پژوهش شامل ۴۰ زن مبتلا به ام . اس بودند که از طریق نمونه گیری در دسترس انتخاب و به صورت تصادفی در دو گروه آزمایش و کنترل جایدهی شدند. ابزارهای پژوهش شامل مقیاس پاسخ های نشخوار فکری نولن هوکسما و مارو (۱۹۹۱)، پرسشنامه استرس ادراک شده کوهن (۱۹۸۳) و پرسشنامه احساس تنهایی کالیفرنیا راسل و همکاران (۱۹۷۸) بود. داده­ ها با استفاده از آزمون تحلیل کوواریانس و به کمک نرم افزار SPSS نسخه ۲۴ تحلیل شدند. یافته ها: یافته ها نشان داد که درمان مبتنی بر ذهن­ آگاهی توانسته در بهبود میزان نشخوار فکری، استرس ادراک شده و احساس تنهایی هم در مرحله پس آزمون و هم در مرحله پیگیری در گروه آزمایش موثر عمل کند (۰/۰۵>P). نتیجه گیری: درمان مبتنی بر ذهن­ آگاهی روشی موثر در بهبود میزان نشخوار فکری، استرس ادراک شده و احساس تنهایی افراد مبتلا به ام. اس بود، بنابراین پیشنهاد می­ شود در درمان افراد مبتلا به ام.اس مورد استفاده قرار گیرد.

Mindfulness, Rumination, Stress, Feelings of loneliness, Multiple Sclerosis (MS), ذهن ­آگاهی, نشخوار فکری, استرس, احساس تنهایی, مولتیپل اسکلروزیس