اثر داروی ضدافسردگی دولوکستین بر سلول های سرتولی TM۴: بررسی بیان ژن‫های Bax و Cx۴۳ ‬‬‬‬‬‬‬‬‬

هدف: از چالش­های عمده بشریت افزایش افسردگی و اختلال عملکرد جنسی ناشی از داروهای ضدافسردگی است. با توجه به نقش سلول­های سرتولی در اسپرماتوژنز، پژوهش حاضر، اثر داروی دولوکستین را بر زنده­مانی، آپوپتوزیس و بیان ژن­های Bax و­ (Connexin ۴۳) Cx۴۳ در سلول­های سرتولی بررسی کرده است. مواد و روش ها: سلول­های TM۴  در محیط DMEM/F۱۲ حاوی %۵/۲  FBS، ۵%  سرم اسب و %۱  پنی سیلین-استرپتومایسین کشت شدند. دولوکستین با دوزهای ۳۰،۶۰، ۱۵، ۵/۷، ۷۵/۳ میکرو­گرم/ میلی­لیتر در زمان­های ۲۴ تا ۷۲ ساعت روی سلول­ها اثر داده شد. آزمون MTT جهت ارزیابی زنده­مانی سلول­ها، فلوسایتومتری جهت ارزیابی آپوپتوزیس و RT-qPCR جهت بررسی بیان ژن Bax  (عامل پیش­برنده آپوپتوزیس) و Cx۴۳ (ضروری برای اسپرماتوژنز) انجام شد. نتایج: دولوکستین در یک الگوی وابسته به دوز و زمان، بقای سلولی را کاهش داد. بر اساس داده­های MTT دوز IC۵۰ ۱۵ میکروگرم/ میلی­لیتر در ۴۸ ساعت محاسبه گردید (p≤۰.۰۵). آپوپتوزیس سلول­های TM۴ نسبت به گروه کنترل در دوز میانه مهاری ۱۵ میکروگرم/ میلی­لیتر دولوکستین، افزایش یافت (p≤۰.۰۱). RT-qPCR حاکی از افزایش بیان ژن­های Cx۴۳ (p≤۰.۰۵) و Bax (p≤۰.۰۱) تحت تاثیر دولوکستین بود. نتیجه­گیری: با توجه به داده­های فلوسایتومتری و افزایش بیان ژن Bax، دولوکستین با القای آپوپتوزیس در سلول­های سرتولی می­تواند عاملی منفی و مخرب در پیشبرد اسپرماتوژنز در نظر گرفته شود. از سوی دیگر، دولوکستین با افزایش سطح بیان ژن Cx۴۳، نقل و انتقالات مولکولی توسط اتصالات شکافدار را بین سلول­های سرتولی افزایش داده و می‫تواند باعث انتقال سیگنال­های پیش برنده آپوپتوزیس به سلول­های دودومان اسپرماتوژنیک و در نتیجه کاهش کیفیت اسپرماتوژنز ­شود.

کلیدواژه ها:

افسردگی ، دولوکستین ، سلول سرتولی ، آپوپتوز ، اتصالات شکافدار