محمدرضا پیرستانی - عضو هیئت علمی دانشگاه/ آزاد اسلامی واحد تهران جنوب
سید علی اکبر صالحی نیشابوری - دانشیار/ دانشگاه تربیت مدرس
محمدرضا مجدزاده طباطبائی - استادیار/ دانشگاه صنعت آب و برق - شهید عباسپور

مطالعه جریان های انحرافی از دیر باز مورد توجه مهندسین هیدرولیک بوده است. شکل گیری جریان های انحرافی یا به طور طبیعی به صورت شریان و ایجاد میان بر در رودخانه های مئاندری بوده و یا آنکه از نوع آبگیری از رودخانه ها جهت مصارف کشاورزی، آبرسانی شهری و صنعتی از نوع جریان انحرافی مصنوعی می باشد. تحقیقات انجام شده نشان می دهد، الگوی جریان های انحرافی کاملا سه بعدی و غیر یکنواخت بوده و ناحیه جدا شده در نزدیکی دیواره داخلی کانال انحرافی برروی میزان آبگیری موثر است. در تمام این تحقیقات پارامترهای هندسی نظیر موقعیت آبگیری در قوس و زاویه آبگیری و پارامترهای هیدرولیکی نظیر دبی کانال اصلی و عدد فرود به عنوان عوامل اصلی در میزان آبگیری مطرح شده است. بنابراین به منظور بررسی میزان دبی انحرافی از آبگیر جانبی در کانال های قوسی، مطالعات آزمایشگاهی بر روی فلومی (U) شکل با مقطع مستطیلی و با بستر ثابت انجام گرفت. از کانالی مستقیم با مقطع مستطیلی نیز به عنوان کانال انحرافی استفاده شد. با انجام آزمایش هایی بر اساس مقادیر مختلف عدد فرود، موقعیت آبگیری و زاویه آبگیری رابطه ای بین پارامترهای هندسی- هیدرولیکی موثر بر میزان دبی نسبی انحرافی نتیجه گیری شد.

آبگیر جانبی, موقعیت آبگیری, زاویه آبگیری, دبی نسبی انحرافی, جریان ثانویه