جواد بذرافشان - دانشجوی دکتری /هواشناسی کشاورزی، دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده مهندسی آب و خاک، کرج
علی خلیلی - استاد/ دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی ومنابع طبیعی، دانشکده مهندسی آب وخاک، کرج
عبدالحسین هورفر - دانشیار/ دانشگاه تهران، پردیس کشاورزی و منابع طبیعی، دانشکده مهندسی آب و خاک، کرج.
صدیقه ترابی - دکترای /مهندسی عمران، وزارت نیرو، تهران.
سهراب حجام - دانشیار/ دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم تحقیقات، دانشکده علوم پایه، تهران.

مدل های شبیه سازی تصادفی وضع هوا (مولد های وضع هوا) در مطالعات مختلفی از قبیل ارزیابی ریسک پدیده های حدی اقلیمی و هیدرولوژیک، مدیریت ریسک منابع آب و کشاورزی مورد استفاده قرار می گیرند. انجام این قبیل مطالعات، اغلب نیازمند دسترسی به سری درازمدت داده های هواشناسی می باشد. با توجه به اینکه در اکثر ایستگاههای هواشناسی، دسترسی به آمار درازمدت وضع هوا (به ویژه، داده های روزانه) امکانپذیر نیست، می توان از مولدهای وضع هوا برای تطویل سری زمانی عوامل هواشناسی استفاده نمود. هدف از طراحی مولدهای وضع هوا، تولید داده هایی است که به لحاظ آماری مشابه داده های مشاهده شده باشند. در این مطالعه، دو مدل مشهور، ClimGen و LARS-WG، از نظر تولید داده های روزانه مجموع بارندگی، دمای حداقل و حداکثر هوا و تابش کلی خورشید در ۱۵ نمونه اقلیمی مختلف کشور مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، سه مرحله واسنجی، صحت سنجی و شبیه سازی مدل ها در ایستگاههای منتخب انجام و کارایی مدل ها از نظر شباهت مقادیر تولید شده با مقادیر مشاهده شده با استفاده از شاخص های خطا نظیر ریشه میانگین مربعات (RMSE) و ضریب تعیین (CD) ارزیابی گردید. همچنین برای مقایسه برخی مشخصه های داده های تولید شده و مشاهده شده برای مثال، طول دوره خشک و تر، توزیع فراوانی بارندگی و طول دوره یخبندان و گرمای شدید، از سه آزمون آماری شامل t-ا ستیودنت، F و X۲استفاده گردید. نتایج بدست آمده در محدوده اقلیمی نشان داد که LARS-WG در تولید داده های بارندگی و ClimGen در شبیه سازی دماهای حداکثر و حداقل نتایج مناسب تری عاید می سازد. با این وجود، هر دو مدل، موفقیت چندانی در شبیه سازی درازمدت داده های تابش خورشید نداشتند.

مولدهای وضع هوا, مقایسه مدل, تنوع اقلیمی, ایران