افسانه افضلی - دانشجوی کارشناسی ارشد/ گروه محیط زیست دانشگاه صنعتی اصفهان
جمال محمدولی سامانی - استاد/گروه سازه های آبی دانشگاه تربیت مدرس

انتخاب محل مناسب جهت دفن مواد زاید جامد می تواند از اثرات نامطلوب اکولوژیکی و اجتماعی- اقتصادی جلوگیری کند. توسعه روز افزون شهر اصفهان همزمان با رشد فرایند صنعتی و اقتصادی آن و افزایش بسیار سریع جمعیت و استانداردهای زندگی، باعث ایجاد تغییر در ترکیب زباله تولیدی و افزایش میزان آن گردیده است. با توجه به پر شدن گنجایش محل دفن فعلی و گسترش شهر به طرف این مرکز و نزدیک شدن مناطق مسکونی به آن، انجام مطالعات علمی و اصولی جهت انتخاب مکان های مناسب دفن مواد زاید جامد الزامی است. مکان یابی محل دفن نیازمند تجزیه و تحلیل داده های مکانی، قوانین و معیارهای قابل قبول است. در این تحقیق جهت تعیین محل های مناسب دفن از روش ارزیابی چند معیاره با تکیه بر تکنیک GIS استفاده شد. سپس به منظور اولویت بندی محل های پیشنهادی دفن از روش فرایند تحلیل شبکه ای (ANP) بهره گرفته شد. روشANP به منظور اصلاح روش AHP و بر اساس تکنیک سوپر ماتریس ها ارائه گردیده است. این روش قادر است برای مسائل پیچیده با ساختار غیر رده ای به کار رود و از مزایای عمده آن امکان در نظر گرفتن ارتباط متقابل سطوح مختلف تصمیم نسبت به هم و همچنین ارتباط داخلی معیارهای تصمیم در یک سطح می باشد. در این مطالعه پس از بررسی معیارهای موثر در مکان یابی و تعیین محل های پیشنهادی دفن زباله، تغییرات و اهمیت نسبی عوامل ذکر شده بر اساس محل های پیشنهادی نیز به طور جداگانه مد نظر قرار گرفت که عملا در روش های مرسوم تصمیم گیری از جمله AHP نادیده گرفته شده است. نتایج اهمیت قابل توجه منابع آب را گوشزد کرده و در اولویت بندی محل های پیشنهادی دفن زباله محل موقعیت بهینه را انتخاب نموده اند.

مکان یابی محل دفن, مواد زاید جامد, GIS, AHP, ANP, سوپر ماتریس, مقایسات زوجی