محمدتقی دستورانی - عضو هیئت علمی /دانشکده منابع طبیعی دانشگاه یزد، در حال حاضر مامور در دانشکده منابع طبیعی و محیط زیست دانشگاه فردوسی مشهد- یزد- ایران
اعظم حبیبی پور - دانشجوی دکترای/ منابع طبیعی – آبخیزداری- دانشگاه یزد- یزد- ایران
محمدرضا اختصاصی - عضو هیئت علمی / دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه یزد- یزد- ایران.
علی طالبی - عضو هیئت علمی/ دانشکده منابع طبیعی- دانشگاه یزد- یزد- ایران.
جواد محجوبی - کارشناس ارشد/ عمران-سازه های هیدرولیکی- دانشگاه علم وصنعت- تهران- ایران

وقوع خشکسالی اثرات نامطلوبی بر بخش های کشاورزی و اقتصادی کشور و به طور خاص بر عرصه های طبیعی تحمیل می کند. امروزه روش های مختلفی جهت پیش بینی مولفه های اصلی خشکسالی از جمله بارش ارائه شده است. در دهه های اخیر، استفاده از مدل های جدید کامپیوتری در این زمینه رواج یافته و در اغلب موارد توانایی خود را به خوبی نشان داده است. درخت تصمیم به عنوان یکی از این نوع مدل ها، با بررسی پارامترها از جزء به کل، به تولید قانون می پردازند و نهایتا به دانش قابل فهم از بین داده های آماری موجود دست می یابند. در این تحقیق از مدل درخت تصمیم به عنوان یکی از روش های داده کاوی جهت پیش بینی بارش و ارزیابی وضعیت خشکسالی درایستگاه سینوپتیک یزد استفاده شد. شبیه سازی ها در چهار حالت صورت گرفت و در کلیه شبیه سازی ها از متغیرهای بارش قبلی، دمای متوسط، دمای ماکزیمم، رطوبت، سرعت باد، جهت باد در مقیاس ماهانه به عنوان متغیرهای مستقل مدل استفاده و میزان بارش ۱۲ ماه قبل از وقوع پیش بینی گردید. در نهایت جهت ارزیابی دقت و صحت درخت های ایجاد شده در حالات فوق، معیارهای آماری مختلف مورد استفاده قرار گرفت. نتایج نشان داد که در ایستگاه یزد، مدل درخت تصمیم گیری خصوصا در شرایطی که از میانگین متحرک ۵ ساله داده ها استفاده گردد، دارای توانایی مناسبی در پیش بینی میزان بارش می باشد. پیش بینی مقدار بارندگی و به تبع آن ارزیابی وضعیت خشکسالی با دقت مناسب و قبل از وقوع آن، می تواند به برنامه ریزی جهت کاهش خسارات حاصل از آن کمک قابل توجهی نماید.

مدلسازی, درخت تصمیم, یزد, داده کاوی, بارندگی, خشکسالی