مهدی مردیان - دانشجوی دکتری /آبخیزداری دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری- ایران
واحد بردی شیخ - دانشیار /و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان- گرگان- ایران
علی نجفی نژاد - دانشیار /و عضو هیئت علمی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی گرگان- گرگان- ایران
جواد وروانی - استادیار /و عضو هیئت علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد اراک- اراک- ایران

فعالیت های انسانی و تغییرات اقلیمی در نیم قرن اخیر به طور چشمگیر بر رژیم آبدهی و رسوبدهی رودخانه ها اثر گذاشته است. شفاف سازی این تغییرات در سری های زمانی معمولا با انجام آزمون روند صورت می گیرد. با توجه به اینکه در تحقیقات داخلی به موضوع بررسی روند رسوبدهی رودخانه های کشور کمتر پرداخته شده است، در این تحقیق روند رسوبدهی سرشاخه های اصلی رودخانه تیره لرستان و ارتباط احتمالی آن با روند مقادیر بارش و دبی جریان در سری زمانی سالانه در دوره آماری ۱۳۵۴ تا ۱۳۸۲مورد ارزیابی قرار گرفت. برای انجام این تحقیق از آزمون پارامتریک رگرسیون خطی ساده و آزمون ناپارامتریک من- کندال در محیط نرم افزار آماری R ۲.۶.۰ استفاده شد. نتایج هر دو آزمون، روند منفی را در سری های میانگین سالانه رواناب و رسوب ایستگاه های هیدرومتری رودخانه تیره نشان داد؛ اما این روند منفی فقط در خروجی حوضه معنی دار بود. از طرفی مقادیر میانگین بارش سالانه در طی دوره مطالعاتی روند منفی داشت که معنی دار نبود. بنابراین می توان نتیجه گرفت که میانگین مقادیر آبدهی و رسوبدهی سالانه در خروجی حوضه رودخانه تیره در طول دوره مطالعاتی رو به کاهش بوده است؛ هر چند که مقادیر بارش سالانه روند نزولی  معنی داری را نشان نمی دهد. به احتمال قوی عوامل درون حوضه ای همانند افزایش سطح زیر کشت، بالا رفتن جذب و ربایش متناسب با تغییرات کاربری اراضی، افت سفره های آب زیرزمینی و عملیات بیو- مکانیکی حفاظت آب و خاک در دامنه ها و آبراهه ها از جمله مواردی هستند که روند کاهش آبدهی و رسوبدهی رودخانه تیره را به دنبال داشته اند.

آزمون رگرسیون خطی, آزمون من- کندال, رودخانه تیره لرستان, روند رسوبدهی, سری زمانی سالانه