محبوبه مجتهدی - کارشناس ارشد مامایی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
شهناز ترک زهرانی - استادیار گروه مامایی و بهداشت باروری، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
مژگان تن ساز - استادیار گروه طب سنتی، دانشکده طب سنتی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.
ملیحه نصیری - استادیار گروه آمار زیستی، دانشکده پرستاری و مامایی، دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی، تهران، ایران.

مقدمه: سلامت و توانمندی جسمی و روانی مادر، از عوامل کلیدی در فرآیند تغدیه با شیر مادر است. در طب سنتی، شیره انگور را دبس یا دوشاب می­نامند. همچنین از تشابه خواص آن با شیر مادر گفته شده است. شربت دبس متشکل از آب انگور تغلیظ شده، لیموعمانی و زعفران، در طب ایرانی منبع تقویت مادر بعد از زایمان است. مطالعه حاضر با هدف بررسی تاثیر شربت دبس بر الگوی شیردهی در سه ماه اول بعد از زایمان انجام شد. روش کار: این مطالعه کارآزمایی بالینی تصادفی سه سوکور در سال ۱۴۰۰-۱۳۹۹ بر روی ۹۲ مادر زایمان کرده در بیمارستان های حافظ و شوشتری شیراز انجام شد. در گروه مداخله، شربت دبس تا ۶ هفته و در گروه کنترل دارونما دریافت شد. داده­ها با پرسشنامه­ های مشخصات دموگرافیک و مامایی و پرسشنامه الگوی شیردهی جمع آوری شد. الگوی شیردهی در روزهای اول، دهم، ۱ ماه و ۳ ماه بعد از زایمان بررسی شد. تجزیه و تحلیل داده ها با استفاده از نرم افزار آماری SPSS (نسخه ۲۶) و آزمون­ های تی مستقل، من ویتنی، کای دو و دقیق فیشر انجام شد. میزان p کمتر از ۰۵/۰ معنادار در نظر گرفته شد. یافته ­ها: در روز اول تولد، الگوی شیردهی شامل تغذیه انحصاری با شیر مادر در دو گروه مداخله (۸۲/۹۷%) و کنترل (۷۰/۹۵%) تفاوت آماری معنی داری نداشت (۵۰۰/۰=p). الگوی شیردهی انحصاری با شیر مادر در روز دهم در دو گروه مداخله (۷/۷۱%) و کنترل (۶/۳۲%) (۰۰۱/۰=p)، روز سی ام در دو گروه مداخله (۶/۸۲%) و کنترل (۸/۳۴%) (۰۰۱/۰>p) و سه ماهگی در دو گروه مداخله (۶/۸۲%) و کنترل (۶/۳۲%) (۰۰۱/۰>p) تفاوت معنی داری نشان داد. نتیجه­ گیری: مصرف شربت شیره انگور، زعفران و لیموعمانی (دبس) توسط مادر بر الگوی شیردهی در روز سوم، روز دهم، روز سی ام و ۳ ماهگی موثر بوده و شیردهی مادر را ارتقاء می بخشد.

الگوی شیردهی, زعفران, شیره انگور, طب ایرانی, طب سنتی ایران, لیموعمانی