عبدالرضا کاشکی - استادیار /آب و هواشناسی دانشگاه حکیم سبزواری
حسن حاجی محمدی - دانشجوی کارشناسی ارشد/ آب و هواشناسی سینوپتیک دانشگاه فردوسی مشهد

به منظور بررسی بارش های فوق سنگین برف در بازه زمانی ۱ژانویه تا ۳ فوریه در شمال کشور از گزارش سازمان هواشناسی مبنی بر ارتفاع برف در روزهای مورد نظر استفاده شد. به گفته سازمان در ۴ روز برفی معادل ۱.۵ تا ۲ متر و در برخی نواحی به بیش از ۳ متر نازل شده است. در ادامه برای تحلیل الگوهای گردشی بوجود آورنده بارندگی مذکور از داده های دمای هوا، ارتفاع ژئوپتانسیل، فشار تراز دریا، مولفه های مداری و نصف النهاری باد، سرعت قائم(امگا) و دمای سطح آب با تفکیک ۲.۵×۲.۵ درجه از تارنمای مربوط به مرکز ملی پیش بینی محیطی/علوم جوی آمریکا(NCEP/NCAR) اخذ و نقشه های همدید تهیه شد. نتایج نشان داد در زمان رخداد برف سنگین، تشکیل و حرکت شرق سوی پرفشار سطحی واقع در نواحی شرق اروپا و استقرار یک سیستم مانع در تراز ۵۰۰ هکتوپاسکال در منطقه یاد شده و تشکیل ناوه بسیار عمیق با محور شمال شرق- جنوب غرب بر روری دریای خزر سبب شده تا منطقه در زیر تاوایی مثبت قرار گرفته و ناپایداری حاصل سبب نزول برف گردد. از طرفی ناهنجاری دمای سطح آب در نواحی جنوبی دریاچه به بیش از ۲ درجه سانتی گراد رسیده که هم سبب انتقال رطوبت به توده هوای سرد وارد شده به منطقه و هم باعث بوجود آمدن گردایان شدید دما گشته که موجبات تشکیل جبهه در منطقه خزری را فراهم کرده است. وضعیت تاوه قطبی نیز به گونه ای است که پربند مربوط به آن در ماه ژانویه و فوریه دقیقا بر روی منطقه قرار گرفته و شرایط را تشدید کرده است.

تدد, کدمتد, مندنت