شیوا قلی زاده سرابی - دانشجوی دکتری آبیاری و زهکشی، گروه علوم و مهندسی آب، دانشگاه فردوسی مشهد
بیژن قهرمان - استاد گروه مهندسی آب دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد
مجتبی شفیعی - مرکز پژوهشی آب و محیط زیست شرق (EWERI)

امروزه برهمکنش هایی میان جوامع بشری و چرخه ی هیدرولوژیکی در حال رخ دادن می باشد که در گذشته هرگز مشاهده نشده است. بازخوردها و برهمکنش های میان سیستم های انسانی و هیدرولوژیکی نشان می دهد که فعالیت های انسانی منجر به ایجاد پیوستگی قوی میان بشر و سیستم های هیدرولوژیک شده و اثرات مثبت و منفی توسعه ی سیستم های اجتماعی از طریق تصمیم گیری های مدیریتی بر سیستم های هیدرولوژیکی بازتاب می یابند. اگرچه پیوند میان فعالیت های بشری و آب در "سیستمی از برهمکنش متقابل" سالیان مدیدی است که شناخته شده، تا کنون درک کمی از بازخوردها، برهمکنش های دوسویه و مفهوم تکامل و هم تکاملی در سیستم های پیوسته میسر نشده است. این شرایط منجر به پیدایش علم جدید «هیدرولوژی اجتماعی» با هدف درک «پویایی و هم تکاملی سیستم های پیوسته ی انسان آب» گردید. در واقع هیدرولوژی اجتماعی، مطالعه ی سیستم های پیوسته ی انسان آب مبتنی بر هم تکاملی سیستم های اجتماعی و هیدرولوژیکی می باشد که در آن چگونگی وقوع بازخوردها و برهمکنش های متقابل مورد تجزیه و تحلیل قرار می گیرد. هیدرولوژی اجتماعی، شکل یافته در چارچوب های اقتصاد و سیاست، مرزهای علم هیدرولوژی را به سمت پذیرش انسان به عنوان جزئی یکپارچه با چرخه ی هیدرولوژی سوق داده و پیشرفت جدیدی در علم هیدرولوژی محسوب می شود که نیاز به بازاندیشی در خصوص این دانش را ایجاد می نماید.

هیدرولوژی اجتماعی, پویایی, هم تکاملی, سیستم پیوسته انسان آب