بررسی تبادل منابع آب سطحی و زیرزمینی با استفاده از تحلیل خوشه ای (مطالعه ی موردی: دشت دز غربی)

  • سال انتشار: 1398
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 15، شماره: 3
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-15-3_019
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 344
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

ساناز ابراهیمی ورزنه

دانش آموخته کارشناسی ارشد مهندسی عمران محیط زیست/ دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

حیدر زارعی

دانشیار/ دانشکده مهندسی علوم آب، گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

پروانه تیشه زن

استادیار/ گروه آبیاری و زهکشی، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

علی محمد آخوندعلی

استاد/گروه هیدرولوژی و منابع آب، دانشکده مهندسی علوم آب، دانشگاه شهید چمران اهواز.

چکیده

بررسی برهم کنش آب های سطحی و زیرزمینی به منظور مدیریت موثر منابع آب ضروری است. از آنجا که دشت دزفول- اندیمشک بزرگترین و مهم ترین دشت استان خوزستان از نظر کشاورزی می باشد و افزایش تقاضا به منظور استفاده از منابع آب سطحی و زیرزمینی در مصارف کشاورزی رو به گسترش است، لذا موجب شده است تا ارزیابی ارتباط آبخوان و رودخانه در جهت مدیریت صحیح منابع آب، از اهمیت بسزایی برخوردار شود. هدف از این پژوهش استفاده از تحلیل خوشه ای به منظور بررسی ارتباط آب های سطحی و زیرزمینی در بخش غربی دشت دزفول- اندیمشک می باشد. بدین منظور پارامترهای کیفی ۳۷ چاه آب زیرزمینی و ۳ ایستگاه هیدرومتری مربوط به رودخانه های شاوور، دز و کرخه در سه دوره ی آماری نرمال، خشک و ترسالی مورد بررسی قرار گرفتند. پارامترهای مورد بررسی شامل EC (هدایت الکتریکی)، کاتیون های اصلی (Ca۲+،Mg۲+، Na+،K+) و آنیون های اصلی (Cl-، HCO۳-، SO۴۲-) می باشد. با استفاده از تحلیل خوشه ای شباهت بین ایستگاه ها تعیین شد، نمودار درختی سه گروه متمایز را نشان می دهد، گروه اول شباهت بین رودخانه ی دز و شاوور و آبخوان ساحل راست دز را نشان داد، گروه دوم چاه های معرف کیفی ناحیه ی جنوبی دشت و گروه سوم بیانگر شباهت رودخانه ی کرخه با چاه های اطراف این رودخانه بودند. بررسی ها مشخص کرد، تغذیه ی رودخانه ی دز مستقیما بر بهبود کیفیت آبخوان دشت اثرگذار است و به نظر می رسد رودخانه ی کرخه کمترین شباهت را به منابع آب سطحی و زیرزمینی در دشت دارد.

کلیدواژه ها

تحلیل خوشه ای, تبادلات آبخوان و رودخانه, دشت دز غربی

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.