الگوی تصمیم گیری در شناسایی و اولویت بندی معیارهای موثر در طرح های انتقال آب بین حوضه ای مبتنی بر روش فرآیند تحلیل شبکه ای (ANP) و سلسله مراتبی (AHP)

رشد جمعیت و توسعه فعالیت های صنعتی و کشاورزی سبب درخواست روزافزون منابع آبی شده است که یکی از راه های جبران کمبود آب، انتقال آب بین حوضه ای است. با گذشت زمان و پیشرفت اجرایی این طرح ها، چالش های متعدد و اساسی در زمینه های مختلف از جمله زیست محیطی، اقتصادی، اجتماعی و فنی پدید آمده و تصمیم گیری در مورد اجرا و انتخاب آن ها را دشوار نموده است. بدین منظور شناسایی و اولویت بندی دقیق تر معیارها و شاخصه های اثرگذار در این طرح ها ضروری است. در این مقاله، ابتدا معیارها و شاخصه ها با روش دلفی به هشت معیار اصلی طبقه بندی شده و سپس با روش تحلیل شبکه ای (ANP) و سلسله مراتبی (AHP) اولویت بندی شدند. نتایج نشان داد که در هر دو روش، اولویت معیارهای اصلی یکسان بوده و معیار سیاسی و امنیتی، بهداشتی و درمانی و زیست محیطی به ترتیب با وزن نرمال ۳۶/۰، ۱۶/۰ و ۱۵/۰ در رتبه های اول تا سوم قراردارند. در روش AHP، ارجحیت گزینه های انتقال با هدف تامین آب شرب، کشاورزی، صنعتی و محیط زیستی به ترتیب ۵۶، ۱۷، ۱۶ و ۱۱ درصد است. ولی در ANP گزینه آب شرب با ۵۶ درصد در رتبه نخست بوده و آب صنعتی با ۱۸ درصد، آب کشاورزی با ۱۴ درصد و آب محیط زیستی با ۱۲ درصد به ترتیب در رتبه های دوم تا چهارم قرار گرفتند. نتایج به دست آمده، بیانگر دقت و واقع بینانه تر بودن نتایج روش ANP در اولویت بندی گزینه های انتقال آب بین حوضه ای است.

کلیدواژه ها:

انتقال آب ، تصمیم گیری چندمعیاره ، دلفی ، ANP و AHP