بررسی چگونگی کاربرد فناوری اطلاعات در مجموعه سازی و سازماندهی منابع در کتابخانه های مرکزی و دانشکده ای دانشگاه های آزاد مستقر در شهر تهران

  • سال انتشار: 1392
  • محل انتشار: مجله دانش شناسی، دوره: 6، شماره: 23
  • کد COI اختصاصی: JR_QJEI-6-23_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 143
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

هادی جعفری

دانش آموخته کارشناسی ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی از دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات تهران

چکیده

هدف: هدف اصلی پژوهش، شناسایی و تعیین میزان امکانات سخت افزاری و نرم­افزاری، نیروی انسانی و چگونگی کاربرد فناوری جدید و مشکلات و موانع احتمالی آن در بخش مجموعه سازی و فهرست نویسی کتابخانه­های مورد بررسی در پژوهش می­باشد. روش پژوهش: روش مناسب برای انجام این تحقیق روش پیمایشی -  توصیفی است. ابزار پژوهش شامل پرسشنامه می­باشد که پرسشنامه به چندین نفر از اساتید و متخصصین رشته کتابداری ارائه شده تا در صورت عدم وجود روایی کلمات یا عباراتی که باعث بروز مشکل می­شدند، حذف و اصلاحات صورت پذیرد. از این رو اعتبار پرسشنامه مشخص گردیده و روایی و پایایی آن مورد تایید قرار گرفت. یافته­ها در دو قسمت توصیفی و استنباطی مورد بررسی قرار گرفته است. قسمت توصیفی به وسیله جدول­های توزیع فراوانی و رسم نمودار برای دریافت وضعیت موجود ارائه شده و در بخش استنباطی با استفاده از آزمون­های آماری به روابط موجود بین متغیر­ها و تعیین میزان معنی­داری متغیر­ها پرداخته شده است. یافته­ها: یافته­های پژوهش حاکی از آن است که بیشترین امکانات سخت­ افزاری در کتابخانه­ها شامل رایانه­ها و چاپگر­ها بوده، و بیشترین امکانات نرم­افزاری موجود شامل نرم­افزار جامع کتابخانه می­باشد که ۴۰ درصد از نرم­افزار نوسا و ۷/۳۷ درصد از نرم­افزار پارس آذرخش استفاده می­کنند. در این میان استفاده از بخش فهرست نویسی نرم­افزار (۲/۸۲ درصد) بیشترین میزان استفاده، و بخش سفارشات (۲/۲ درصد) کمترین میزان را داراست. ۹/۸۸ درصد کتابخانه­ها فاقد وب سایت مستقل هستند و از امکانات وب سایت کتابخانه مرکزی جهت خدمات­دهی به کاربران استفاده می­کنند. علاوه بر کتاب، بیشترین منبع مورد استفاده جهت مجموعه­سازی و فهرست نویسی، پایان­نامه­ها می­باشند. جست وجو در پایگاه­های اطلاعاتی (۹/۴۸ درصد) و به همین میزان اطلاع­یابی و جست وجو در اینترنت بیشترین حوزه­هایی هستند که نسبت به سایر زمینه­ها، کارکنان مجموعه­سازی با آن آشنایی دارند. وب سایت­های مربوط به کتابداری و سازماندهی با ۲۲ کتابخانه (۹/۴۸ درصد) و ابزارهای جست وجو با ۲۰ مورد (۴/۴۴ درصد) از مهم­ترین امکانات اینترنتی هستند که بیشترین استفاده را برای انجام فرایند فهرست­نویسی، در میان جامعه پژوهش دارند.  نتیجه­ گیری: در بخش مجموعه­سازی کمبود اعتبار مالی و در بخش فهرست­نویسی کمبود نیروی متخصص به طور معنی­داری، از مهم­ترین مشکلات و موانع  در استفاده از این فناوری­ها است. دارا نبودن وب سایت مستقل در بیشتر کتابخانه­های مورد نظر، و پیوسته نبودن چکیده پایان نامه­ها از موارد مهمی هستند که کمتر مورد توجه قرار گرفته است. عدم آشنایی کافی کارکنان کتابخانه­های دانشگاه آزاد و کمبود نیروی متخصص در بخش مجموعه­سازی منابع الکترونیکی و اینترنتی نیز از مشکلات عمده­ای است که مانع از        خدمات­رسانی لازم به دانشجویان و اساتید دانشگاه­ها می­شود.

کلیدواژه ها

فناوری اطلاعات, مجموعه سازی, سازماندهی, فهرست نویسی, کتابخانه های دانشکده ای دانشگاه آزاد

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.