ناهید شاه ویسی - کارشناس ارشد علم اطلاعات و دانش شناسی ، دانشکده علوم اجتماعی و تربیتی، دانشگاه رازی، کرمانشاه،
منتظر آذری فر - کارشناس ارشد تفسیر قرآن، دانشکده علوم قرآنی کرمانشاه، دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم.

هدف: پیشینه­ی پژوهش یکی از مباحث اصلی در متون و مقالات پژوهشی است، به گونه­ ای که  تدوین مقالات پژوهشی در راستای پیشینه­ ی پژوهش و آثار گذشته صورت می­گیرد. از این رو هدف پژوهش حاضر، بررسی محتوای پیشینه­ ی پژوهش مقالات پژوهشی دو رشته­ ی علم اطلاعات و دانش­شناسی و جامعه­ شناسی است.روش­ پژوهش: پژوهش حاضر با روش تحلیل محتوای کمی انجام شده که به بررسی ۶۰ مقاله پژوهشی دو رشته­ ی علم اطلاعات و دانش­ شناسی و جامعه­ شناسی پرداخته است. ابزار پژوهش چک لیست بوده که پایایی آن با استفاده از آلفای کرونباخ و ضریب همبستگی پیرسون که برابر با ۷۴% و روایی آن زیر نظر استاد راهنما و مشاور مورد تایید واقع شده است. برای سنجش داده­ ها از نرم­افزار  اس. پی. اس. اس[۱] استفاده شده است.یافته ­ها: یافته­ های پژوهش نشان می­ دهد، در خصوص ربط موضوعی پیشینه­ های پژوهش، وضعیت پیشینه­ ی پژوهش مقالات پژوهشی در وضعیت مطلوبی قرار دارند، اما وضعیت پیشینه­ های پژوهش از لحاظ توجه به رویکرد انتقادی و تجزیه و تحلیل پیشینه­ های پژوهش برای درک بهتر موضوع در وضعیت مناسبی قرار ندارند. در ارتباط با انسجام و کافی بودن توضیحات پیشینه­ ی پژوهش وضعیت رشته­ ی علم اطلاعات به نسبت رشته­ ی جامعه­ شناسی موفق­تر عمل کرده است. نتایج آزمون من وایتنی نشان می­دهد، در خصوص موارد مورد بررسی به جز تحلیل انتقادی پیشینه­ های پژوهش تفاوت معناداری مشاهده نمی­شود.نتیجه ­گیری: به نظر می ­رسد پژوهشگران به محتوای پیشینه­ ی پژوهش توجهی کافی نمی­ کنند و تنها برای حفظ ساختار ظاهری،  پیشینه­ های پژوهشی آورده می­شود که بار اطلاعاتی زیادی ندارند.

پیشینه ی پژوهش, مقالات پژوهشی, محتوای پیشینه ی پژوهش, علم اطلاعات و دانش شناسی, جامعه شناسی