تحلیل گفتمان حاکم بر مدیریت منابع آب در اسناد بالادستی کشور (بازه زمانی: ۱۳۶۷-۱۳۵۷)

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه تحقیقات منابع آب ایران، دوره: 18، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IWRR-18-1_004
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 195
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

اکبر زارع شاه آبادی

دانشیار گروه جامعه‎شناسی، دانشکده علوم اجتماعی، دانشگاه یزد.

لیلی بنیاد

دانشجوی دکتری جامعه شناسی، گرایش توسعه اقتصادی، دانشگاه یزد.

چکیده

قوانین، برنامه­ ها و اسناد بالادستی همواره از مهمترین و کلان­ترین اسناد در هر کشوری محسوب می­ شوند چرا که این اسناد مبنای برنامه ­ریزی در حوزه های اجرایی در سطوح مختلف مدیریتی کشور قرار می ­گیرند یکی از مهمترین حوزه ­های اجرایی، مدیریت منابع آب می­ باشد. هدف پژوهش حاضر تحلیل گفتمان اسناد بالادستی آب بعد از انقلاب ۱۳۵۷ می ­باشد، جامعه­ آماری آن شامل برنامه­ ششم توسعه قبل از انقلاب (دوره شاهنشاهی) (۱۳۵۷-۱۳۶۱)؛ قانون توزیع عادلانه آب (۱۳۶۱) و قانون حفظ و تثبیت کناره و بستر رودخانه ­های مرزی (۱۳۶۲) است. روش پژوهش حاضر تحلیل گفتمان به روش لاکلاو و موفه است و سعی خواهد شد به این دو سوال پاسخ داده شود که گفتمان حاکم بر این اسناد در زمینه مدیریت منابع و مصارف آب چه بوده است؟ و چه نتایجی را برای منابع آب به بار آورده است؟ تحلیل این اسناد نشان داد که گفتمان اصلی حاکم بر این دوره گفتمان بهره­ بردارانه است که دال اصلی و نقطه­ ثقل این اسناد به حساب می ­آید، که حاکی از بهره­ گیری تمام عیار از منابع آبی کشور با استفاده از تکنولوژی و مکانیزاسیون روش ­های تولید است و این گفتمان با غیریت­ سازی گفتمان حفاظت در این اسناد خود را نمایان می ­سازد و دال های اصلی و شناوری مثل هژمونی گفتمان نوسازی در مقابل گفتمان توسعه، گفتمان دستوری– سفارشی در مقابل گفتمان پژوهشی و هژمونی مدیریت دولتی در مقابل مدیریت مشارکتی موید این گفتمان می ­باشد که با دال ­های هم ارزی مثل استفاده از منابع آب های سطحی و زیرزمینی، توجه به کشاورزی، اشتغال و درآمدزایی، حفر چاه­ های عمیق و نیمه عمیق به منظور تامین آب شرب، صنعت و کشاورزی افزایش ظرفیت نیروگاه ­های برق آبی کشور و سیاست خودکفایی محصولات کشاورزی مورد تایید قرار می­ گیرد.

کلیدواژه ها

اسناد بالادستی, برنامه های توسعه, تحلیل گفتمان, مدیریت منابع آب, گفتمان بهره برداران

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.