رضا محمدی گل - گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
مجید لشگری - گروه مهندسی مکانیک بیوسیستم، دانشکده کشاورزی و منابع طبیعی، دانشگاه اراک، اراک، ایران
ابوالفضل هدایتی پور - پژوهش بخش تحقیقات فنی و مهندسی کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی استان مرکزی، سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، اراک، ایران.

چکیده اجزاء درگیر با خاک یک کارنده­، نقش اساسی در عملکرد آن دارند. در این پژوهش، سه آرایش مختلف شیاربازکن های بشقابی (۱- لبه­صافزاویه­دار + لبه­صاف­زاویه­دار، ۲- لبه­صاف­عمودی + لبه­صاف­ زاویه­دار و ۳- لبه­کنگره­ای ­عمودی + لبه­صاف ­زاویه­دار) در دو شرایط خاک (با شاخص مخروطی ۳۹/۰  و ۰۴/۱ مگاپاسکال) از نظر تغییرات رطوبت شیار خاک بلافاصله بعد از ایجاد شیار و بعد از سه فاصله زمانی (۴۸، ۹۶ و ۱۴۴ ساعت) به­روش آماری آزمایش مکرر در شرایط مخزن خاک مورد مقایسه قرار گرفتند. نتایج تجزیه واریانس نشان داد در هر دو نوع خاک نرم و سفت بین سه نوع شیار­باز­کن، از نظر تغییر محتوای رطوبت شیار قرارگیری بذر اختلاف معنی­دار وجود دارد. مقایسه میانگین  رطوبت در خاک سفت نشان داد که تلفات رطوبت تیمار  لبه­صاف عمودی و لبه­صاف ­زاویه­دار،  کمترین  مقدار یعنی ۰۷/۵ درصد  و در تیمار لبه­صافزاویه­دار + لبه­صاف­زاویه­دار و تیمار لبه­کنگره­ای عمودی + لبه­صاف ­زاویه­دار به­ترتیب ۶/۸ و ۰۷/۱۱ درصد است.  بر اساس نتایج به­دست آمده در شرایط خاک سفت، استفاده از شیاربازکن دو بشقابی لبه­صاف عمودی + لبه صاف زاویه­دار توصیه می­شود.

واژه های کلیدی: خاک­ورزی, آرایش بشقاب­ها, رطوبت, مخزن خاک, شیار­بازکن