امیر هادی پور - دانشجوی دکتری تغذیه دام، گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
اردشیر محیط - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
حسن درمانی کوهی - دانشیار، گروه علوم دامی، دانشکده علوم کشاورزی، دانشگاه گیلان
فرزاد هاشم زاده - استادیار، گروه علوم دامی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه صنعتی اصفهان

هدف از این مطالعه، بررسی اثر کاهش سطح پروتئین خام جیره و افزودن کنجاله­های سویا و کلزای اکسترود شده بر فراسنجه­های خونی و شکمبه­ای، جمعیت متانوژن­ها و با­کتری­های با تولید آمونیاک زیاد (HAB) شکمبه گوساله­های پرواری بود. بدین منظور، ۳۶ راس گوساله نر پرواری در قالب طرح کاملا تصادفی با شش تیمار و شش تکرار استفاده شد. تیمارهای آزمایشی شامل ۱) شاهد (کنجاله سویا) (۱۵=CP درصد)، ۲) کنجاله سویا (۱۳=CP درصد، ۱۳SBM)، ۳) کنجاله سویای اکسترود (۱۳=CP درصد، EXSBM)، ۴) کنجاله کلزا (۱۳=CP درصد، ۱۳CM)، ۵) کنجاله کلزای اکسترود (۱۳=CP درصد، EXCM)، و ۶) پودر ماهی (۱۳=CP درصد، FM) بودند. غلظت آلبومین، پروتئین تام، کراتینین و نیتروژن اوره­ای خون در تیمارهای آزمایشی نسبت به گروه شاهد، کاهش یافت (۰۵/۰>P). بالاترین میزان آمونیاک و استات شکمبه و کمترین میزان پروپیونات و اسیدهای چرب فرار در گروه شاهد مشاهده شد (۰۵/۰>P). کمترین جمعیت HAB شکمبه در تیمارهای تغذیه شده با کنجاله سویا و کلزای اکسترود شده و سپس در دیگر تیمارهای با پروتئین پائین بود و در تیمار شاهد بیشترین بود (۰۵/۰>P). همچنین تیمارهای دریافت کننده کنجاله سویا و کلزای اکسترود شده دارای جمعیت کمتری از متانوژن­ها نسبت به گروه شاهد بودند (۰۵/۰>P). با توجه به نتایج به­دست آمده، کاهش سطح CP جیره و عمل اکسترود کردن کنجاله سویا و کلزا سبب کاهش جمعیت HAB و آمونیاک شکمبه و اوره خون شد. در ضمن، اکسترود کردن، جمعیت متانوژن­ها و نسبت استات به پروپیونات را کاهش و موجب افزایش غلظت تام اسیدهای چرب فرار به­ عنوان شاخصی از بهبود راندمان تخمیر شکمبه، شد.

اکستروژن, آمونیاک, پروتئین, گوساله پرواری, متان