مطالعه سیتوژنتیکی برخی از گونه های آویشن بومی ایران

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: مجله علوم باغبانی، دوره: 36، شماره: 4
  • کد COI اختصاصی: JR_JHSUM-36-4_010
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 195
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

مهدی مرادی

گروه علوم و مهندسی باغبانی، دانشکده کشاورزی و دامپروری، مجتمع آموزش عالی تربت جام

حسین نستری نصرآبادی

مجتمع آموزش عالی کشاورزی و دامپروری تربت جام

کمال قاسمی بزدی

سازمان تحقیقات، آموزش و ترویج کشاورزی، مرکز تحقیقات و آموزش کشاورزی و منابع طبیعی خراسان رضوی، بخش تحقیقات علوم زراعی و باغی، مشهد؛

چکیده

آویشن از مهمترین گیاهان دارویی است که کاربردهای وسیعی در صنایع دارویی، غذایی، آرایشی و بهداشتی دارد. پژوهش های سیتوژنتیکی، نقش مهمی در تعیین قرابت گونه ها ایفا می کند و به عنوان اولین تجزیه فیلوژنی و تکامل گروه های خویشاوند مطرح است. تعداد، اندازه و شکل کروموزوم از فاکتورهای مهم در بررسی تکامل هستند. در اصلاح ژنتیکی هر گونه گیاهی داشتن اطلاعات کافی در خصوص سطح پلوئیدی و ویژگی های کاریوتیپی از مهم ترین نیازهای اولیه اصلاح گران می باشد. در این مطالعه ویژگی های کاریوتیپی برخی گونه های آویشن متعلق به بخش Serpyllum و زیر بخش Kotschyani مورد مطالعه قرار گرفت. در این مطالعه از سلول های مریستم ریشه چه و در مرحله متافاز میتوز برای بررسی ویژگی های کروموزومی و کاریوتیپی استفاده شد. بر اساس نتایج، عدد پایه کروموزومی در اکثر گونه ها ۱۵=x و در برخی گونه ها ۱۴=x بود. دو سطح پلوئیدی (دیپلوئید و تتراپلوئید) در میان گونه های مختلف مشاهده شد. کروموزوم ها در اکثر گونه ها، به صورت متاسانتریک و ساب متاسانتریک بودند. بر اساس تقارن درون کروموزمی (A۱ و TF) برخی جمعیت های گونهThymus eriocalyx  متقارن ترین و ابتدایی ترین کاریوتیپ و گونه های Thymus lancifolious وThymus fedtschenkoi نامتقارن ترین و کامل ترین کاریوتیپ را دارا بودند و بر اساس تقارن بین کروموزمی (A۲) گونه Thymus eriocalyx دارای نامتقارن ترین کاریوتیپ بود. بر اساس جدول دوطرفه استیبنز اکثر جمعیت ها در کلاس ۱A و ۱B قرار گرفتند ولی در جمعیت های گونهT. lancifolious کلاس ۲A و۳B  نیز مشاهده شد. نتایج حاصل از این مطالعه می تواند برای درک بهتر جایگاه تاکسونومیکی و برنامه های اصلاح و اهلی سازی مفید باشد.

کلیدواژه ها

آویشن, تاکسونومی, زیر بخش kotschyani, سیتوژنتیک

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.