رضا رستمی نیا - استادیار گروه حسابداری، واحد شوشتر، دانشگاه آزاد اسلامی، شوشتر، ایران.
رضوان حجازی - استاد گروه حسابداری، دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران.
رسول برادران حسن زاده - دانشیار گروه حسابداری، واحد تبریز، دانشگاه آزاد اسلامی، تبریز، ایران.
قدرت الله طالب نیا - دانشیار گروه حسابداری، واحد علوم و تحقیقات، دانشگاه آزاد اسلامی، تهران، ایران.

هدف: ارائه الگوی رفتار ناکارآمد حسابرسی با توجه به ویژگی های محیطی و شرایط حاکم بر حرفه حسابرسی کشور است. روش: از آنجا که نظریه ای در زمینه رفتار ناکارآمد وجود نداشته و در کشور ما نیز پژوهش جامعی در این زمینه صورت نگرفته است و همچنین با توجه به اینکه حرفه حسابرسی در ایران از منظر اندازه موسسات حسابرسی، سازوکار نظارتی، سازوکار انتخاب و تعویض حسابرس و اجرای فرایندهای حسابرسی دارای ویژگی های خاص خود است، می توان از روش نظریه پردازی داده بنیان استفاده نمود. به جهت سرعت و بالابردن دقت در انجام تحلیل از نرم افزار مکس کیودی ای استفاده گردید. جامعه آماری پژوهش شامل شرکا و مدیران موسسات حسابرسی، مدیران سازمان حسابرسی، مدیران نهاد های ناظر بر حرفه حسابرسی و سایر صاحب نظران در زمینه کیفیت حسابرسی است. با توجه به هدف پژوهش، از روش نمونه گیری گلوله برفی برای مصاحبه عمیق استفاده شده است. یافته ها: یافته ها حاکی از ارائه الگوی یکپارچه و مناسب برای شرایط حاکم بر حرفه حسابرسی ایران است. این الگو شامل شرایط علی، عوامل مداخله گر، شرایط زمینه ای و راهبردهای مربوط به رفتار ناکارآمد حسابرسی و پیامدهای آن است. نتیجه گیری: مطابق نتایج پژوهش، شرایط علی اثرگذار بر رفتار ناکارآمد حسابرسی عبارت بودند از: اخلاق حرفه ای شرکا و مدیران مسئول، دانش و تجربه شرکا و مدیران مسئول و برنامه ریزی، نظارت و سرپرستی. شرایط مداخله گر عبارت بودند از: پاسخ خواهی اثربخش از حسابرسان، کنترل کیفیت جامعه، تناسب بازار کار، فشار اقتصادی، ساختاریافتگی موسسه، ماندگاری در حرفه و فشار زمانی. عوامل زمینه ای نیز شامل دولتی یا خصوصی بودن اقتصاد، فرهنگ مشارکت و توسعه یافتگی حرفه حسابرسی بودند.

رفتار ناکارآمد حسابرسی, نظریه داده بنیان, اخلاق حرفه ای, فرهنگ مشارکت. شانه خالی کردن از انجام کامل مراحل حسابرسی