بررسی ابعاد ظاهری دنبه و اثر عوامل محیطی برروی صفات دنبه در گوسفند کردی خراسان

داشتن دنبه از ویژگی های اکثر گوسفندان از جمله نژادهای بومی ایران است که نقش بیولوژیکی و اصلی آن ذخیره انرژی و استفاده از آن در شرایط محدودیت غذایی است. چربی و اسیدهای چرب، خواه در بافت های چربی و یا داخل عضله ذخیره شده باشند، نقش مهمی در جنبه های مختلف کیفیت گوشت و ارزش تغذیه ای آن بازی می کنند. مصرف کنندگان لاشه با چربی کمتر را می پسندند. بنابراین پرورش نیز باید به سمتی حرکت کند که بتواند لاشه هایی با گوشت بیشتر و چربی کمتر تولید و تحویل مصرف کننده نماید. لذا اهمیت بررسی اندازه گیری های ابعاد دنبه و عوامل محیطی موثر بر این صفات مشهود می گردد. هدف از این تحقیق، بررسی اثر عوامل محیطی مختلف شامل جنس، نوع تولد و سال تولد بر روی صفات دنبه گوسفند کردی شمال خراسان بود. بدین منظور تحقیق حاضر، برروی ۶۵۸ راس از گوسفندان نژاد کردی مرکز پرورش و اصلاح نژاد گوسفند کردی واقع در استان خراسان شمالی در فاصله ۱۰ کیلومتری شهرستان شیروان در گستره شمالی شرق ایران بین ۵۷ درجه طول شرقی و ۳۷.۴ درجه عرض شمالی و در فصول بهار، تابستان و پائیز سال ۱۴۰۰ انجام شد. اطلاعات شجره و سایر اطلاعات شامل اوزان بدن، جنس، نوع تولد و سال تولد از رکوردهای ثبت شده در ایستگاه استخراج شد. برای بررسی تاثیر سال، جنس و نوع تولد حیوان بر صفات مورد مطالعه از روش مدل های خطی عمومی GLM و نرم افزار SAS استفاده شد. بیشترین و کمترین ضریب تغییرات صفات دنبه به ترتیب مربوط به ضخامت دنبه پایین ۴۹/۵۳% و ارتفاع دنبه ۲۲/۴۸% بود. به طور کلی میانگین عرض و محیط دنبه گوسفندان کردی در قسمت بالا بیشتر از قسمت میانی و پایین بود. میانگین ضخامت پایین دنبه از قسمت بالا و میانی بیشتر بود. جنس و سال تولد اثر معنی داری بر صفات دنبه داشت P<۰/۰۰۰۱ به طور کلی میانگین طول، عرض، محیط و ضخامت دنبه گوسفندان کردی در جنس نر بالاتر از جنس ماده بدست آمد. اثر نوع تولد بر روی هیچ یک از صفات دنبه معنی دار نبود. به طور کلی سال تولد و جنس حیوان بر عملکرد صفات دنبه در گوسفندان نژاد کردی شمال خراسان اثر معنی داری داشتند که نشان دهنده اهمیت عوامل محیطی شناخته شده در تغییر واریانس فنوتیپی صفات مورد مطالعه می باشد. با توجه به وجود تنوع قابل ملاحظه ابعاد دنبه، امکان تغییر ژنتیکی اندازه دنبه از طریق انتخاب در گوسفندان کردی را فراهم می سازد

کلیدواژه ها:

گوسفند کردی ، ابعاد ظاهری دنبه ، کیفیت لاشه ، عوامل محیطی ، اثرات ثابت