مقایسه مفهوم قرآنی تفضیل با مفهوم تبعیض در علوم اجتماعی و استلزامات آن در مباحث جنسیتی

سال انتشار: 1401
نوع سند: مقاله ژورنالی
زبان: فارسی
مشاهده: 244

فایل این مقاله در 24 صفحه با فرمت PDF قابل دریافت می باشد

استخراج به نرم افزارهای پژوهشی:

لینک ثابت به این مقاله:

شناسه ملی سند علمی:

JR_QURN-19-36_003

تاریخ نمایه سازی: 18 بهمن 1401

چکیده مقاله:

از دیرباز تا کنون، افراد ناآشنا با معارف قرآنی، شبهاتی درباره گزاره های قرآنی مربوط به حقوق و جایگاه اجتماعی زنان مطرح کرده اند. یکی از مستندات این شبهه افکنان در مورد جایگاه زن در قرآن کریم، استدلال به مفهوم «تفضیل» در آیه ۳۴ سوره نساء است. آنان مدعی اند که این مفهوم قرآنی بر «تبعیض» علیه زنان دلالت می کند. این نوشتار بر آن است که با هدف پاسخ گویی مستدل به این شبهه و همچنین تنویر افکار عمومی خصوصا جوانان نسبت به مقصود خداوند از آیات «تفضیل»، به روش توصیفی ‍ تحلیلی مٶلفه های معنایی مفهوم قرآنی «تفضیل» و «تبعیض» در علوم اجتماعی را استخراج نموده و پس از مقایسه این دو، اثبات نماید که واژه تفضیل ممکن است بر مزیتی برای مردان نسبت به زنان دلالت داشته باشد؛ ولی در واقع بیانگر برتری تکوینی آنان برای ایفای نقش «قوام» بودن و انجام مسئولیت برای حفظ و تامین نیازمندی های خانواده است. این امر با مفهوم تبعیض در علوم اجتماعی کاملا متفاوت است و هیچ دلالتی بر آن ندارد.

کلیدواژه ها:

نویسندگان

محمدمهدی غریبی (نویسنده مسئول)

دانشجوی دکتری مدرسی معارف (رشته قرآن و متون اسلامی) دانشگاه قرآن و حدیث

علی صفری

استادیار گروه قرآن دانشگاه قرآن و حدیث، پردیس تهران

محمدعلی مهدوی راد

دانشیار پردیس فارابی دانشگاه تهران

مراجع و منابع این مقاله:

لیست زیر مراجع و منابع استفاده شده در این مقاله را نمایش می دهد. این مراجع به صورت کاملا ماشینی و بر اساس هوش مصنوعی استخراج شده اند و لذا ممکن است دارای اشکالاتی باشند که به مرور زمان دقت استخراج این محتوا افزایش می یابد. مراجعی که مقالات مربوط به آنها در سیویلیکا نمایه شده و پیدا شده اند، به خود مقاله لینک شده اند :
  • ابن عاشور، محمدطاهر، تفسیر التحریر و التنویر، بیروت، موسسه التاریخ ...
  • ابن منظور افریقی مصری، ابوالفضل جمال الدین محمد بن مکرم،لسان ...
  • ابن هائم مصری، شهاب الدین احمد بن محمد بن عماد، ...
  • انصاری، نسرین، و بدری شاه طالبی، «تبعیض ادراک شده»، مقاله ...
  • انوری، حسن، فرهنگ بزرگ سخن، تهران، سخن، ۱۳۸۱ ش ...
  • بستانی، فواد افرام، فرهنگ ابجدی الفبایی عربی فارسی، ترجمه رضا ...
  • بلاغی نجفی، محمدجواد بن حسن، آلاء الرحمن فی تفسیر القرآن، ...
  • بیرو، آلن، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه باقر ساروخانی، تهران، کیهان، ...
  • جبلی، خدیجه، جامعه شناسی معلولیت: تبیین جامعه شناختی تبعیض علیه ...
  • جعفری، محمدتقی، ترجمه و تفسیر نهج البلاغه، تهران، فرهنگ اسلامی، ...
  • جوادی آملی، عبدالله، تسنیم؛ تفسیر قرآن کریم، قم، اسراء، ۱۳۸۷ ...
  • جوهری، اسماعیل بن حماد، الصحاح: تاج اللغه و صحاح العربیه، ...
  • حسینی آلوسی بغدادی، شهاب الدین محمود بن عبدالله، روح المعانی ...
  • خزائلی، معین، «تقسیم ارث برابر بین فرزندان دختر و پسر»، ...
  • رابرتسون، یان، درآمدی بر جامعه (با تاکید بر نظریه های ...
  • راد، علی، «قرآن و آموزه تفضیل پیامبران؛ اسلوب، زمینه ها ...
  • رشید رضا، محمد، تفسیر القرآن الحکیم الشهیر بتفسیر المنار، بیروت، ...
  • رواسیان کاشی، سمیه، فصل مشترک تبعیض ها: بررسی کنوانسیون رفع ...
  • ساروخانی، باقر، دائرهالمعارف علوم اجتماعی، تهران، کیهان، ۱۳۷۰ ش ...
  • سها، «نقد قرآن»، ۱۳۹۳ ش.، منتشرشده در: <www.azadieiran۲.wordpress.com> ...
  • سید قطب بن ابراهیم شاذلی، فی ظلال القرآن، بیروت، دار ...
  • شادلو، شیده، «نقش فرهنگ در متعادل ساختن نگرش های جنسیتی ...
  • شایان مهر، علیرضا، دائرهالمعارف تطبیقی علوم اجتماعی، تهران، کیهان، ۱۳۷۷ ...
  • شریعتی، علی، مجموعه آثار ۲۶: علی‰، تهران، آمون، ۱۳۶۸ ش ...
  • شورچه، عبدالحسین، و سمیرا حیاتی، «ادعای برتری مطلق مرد بر ...
  • شهشهانی، سهیلا، «چارچوب مفهومی جنسیت»، مقاله در: نگرشی بر تحلیل ...
  • صادق زاده طباطبایی، سیدمحمود، و سیدمحمد مرتضوی، «معیار برتری پیامبران ...
  • صادقی تهرانی، محمد، الفرقان فی تفسیر القرآن بالقرآن و السنه، ...
  • صدوق، ابوجعفر محمد بن علی بن حسین بن موسی بن ...
  • طباطبایی، سیدمحمدحسین، ترجمه تفسیر المیزان، ترجمه سیدمحمدباقر موسوی همدانی، چاپ ...
  • بررسی و نقد انگاره برتری ذاتی بنی اسرائیل بر اساس مطالعه تطبیقی تفاسیر قرآن و تفاسیر عهد عتیق [مقاله ژورنالی]
  • طبرسی، امین الاسلام ابوعلی فضل بن حسن، تفسیر جوامع الجامع، ...
  • طوسی، ابوجعفر محمد بن حسن، التبیان فی تفسیر القرآن، تحقیق ...
  • طیبی، زینب، «تفاسیر فریقین و آیه ﴿الرجال قوامون علی النساء﴾»، ...
  • عضدانلو، حمید، آشنایی با مفاهیم اساسی جامعه شناسی، تهران، نی، ...
  • علاسوند، فریبا، «معیار نابرابری در تعریف عدالت: امری فلسفی یا ...
  • فخرالدین رازی، ابوعبدالله محمد بن عمر، التفسیر الکبیر؛ مفاتیح الغیب، ...
  • فراهیدی، خلیل بن احمد، کتاب العین، قم، هجرت، ۱۴۱۰ ق ...
  • فضل الله، سیدمحمدحسین، تفسیر من وحی القرآن، بیروت، دار الملاک ...
  • فیض کاشانی، محمدمحسن بن شاه مرتضی، تفسیر الصافی، چاپ دوم، ...
  • قدسی، احمد، «نگاهی به آیه ۳۴ سوره نساء و مسئله ...
  • قرشی، سید علی اکبر، قاموس قرآن، چاپ ششم، تهران، دار ...
  • کدیور، محسن، «بازخوانی حقوق زنان در اسلام ”عدالت مساواتی“ به ...
  • گولد، جولیوس، و ویلیام ل. کولب، فرهنگ علوم اجتماعی، ترجمه ...
  • گیدنز، آنتونی، جامعه شناسی، ترجمه منوچهر صبوری، تهران، نی، ۱۳۷۶ ...
  • مراغی، احمد بن مصطفی، تفسیر المراغی، بیروت، دار احیاء التراث ...
  • مروی، محمدعلی، «سرپرستی خانواده با نگاه به آیه ۳۴ سوره ...
  • مصطفوی، حسن، التحقیق فی کلمات القرآن الکریم، تهران، بنگاه ترجمه ...
  • مطهری، مرتضی، عدل الهی، بی جا، بی نا، بی تا. ...
  • همو، یادداشت های استاد مطهری، بی جا، بی نا، بی ...
  • مغنیه، محمدجواد، التفسیر الکاشف، تهران، دار الکتب الاسلامیه، ۱۴۲۴ ق ...
  • مقری فیومی، احمد بن محمد بن علی، المصباح المنیر فی ...
  • مکارم شیرازی، ناصر و دیگران، تفسیر نمونه، تهران، دار الکتب ...
  • نظرآهاری، شیوا، «از حقوقی که نداریم؛ نگاهی دوباره به قوانین ...
  • واحدی، ابوالحسن علی بن احمد، الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز، ...
  • هاشمی، سیدحسین، «گواهی زنان»، کتاب نقد، سال سوم، شماره ۱۲، ...
  • هاشمی علی آبادی، سیداحمد، «بررسی شبهه اخلاقی سلب کرامت زنان ...
  • نمایش کامل مراجع