فرناز ارشادفتح - دانش آموخته کارشناسی ارشد آبیاری و زهکشی، گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه کشاورزی و علوم طبیعی ساری، ساری، ایران.
محمود رائینی سرجاز - استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه کشاورزی و علوم طبیعی ساری، ساری، ایران.
علی شاهنظری - استاد، گروه مهندسی آب، دانشکده مهندسی زراعی، دانشگاه کشاورزی و علوم طبیعی ساری، ساری، ایران.
یورن ایویند اولسون - استاد، گروه آب و اقلیم شناسی، دانشکده اگرواکولوژی، دانشگاه آرهوس، ویبورگ، دانمارک.

گرمایش سامانه ی اقلیمی الگوهای بارش و دما را تغییر می دهد. در این مطالعه روش پس پردازش مقیاس بندی خطی برای تصحیح اریبی برونداد هشت مدل اقلیمی (GCM) از مجموعه ی مدل های فاز ششم پروژه ی مقایسه ی مدل جفت شده (CMIP۶) به کار رفت. همچنین عملکرد این مدل ها برای شبیه سازی دما و بارش در دشت همدان-بهار در دوره ی تاریخی ۱۹۹۰ تا ۲۰۱۴ ارزیابی شد. براساس نتایج حاصل، سه مدل CMCC-ESM۲، MIROC ۶ و NorESM۲-MM که دارای کمترین مقدار میانگین مربع خطای ریشه و بیشترین مقادیر کارایی نش-ساتکلیف و ضریب همبستگی بودند انتخاب و از میانگین برونداد آن ها برای پیش نگری فراسنجه های بارش و دمای کمینه و بیشنه برای سه دوره ی ۲۵ ساله در آینده تحت سه سناریوی خوش بینانه (SSP۱-۲.۶)، میانه (SSP۲-۴.۵) و بدبینانه (SSP۵-۸.۵) استفاده شد. براساس یافته ها روش مقیاس بندی خطی عملکرد مناسبی را برای ریزمقیاس نمایی مدل های گزارش ششم دارا می باشد. همچنین با توجه به پیش نگری های اقلیمی، در همه ی دوره های زمانی عمدتا بارش در فصل های تابستان و پائیز کاهش و در فصل بهار افزایش می یابد. بیشترین مقدار متوسط کاهش بارش در هر سه دوره در تابستان تحت سناریوی SSP۵-۸.۵ و به مقدار ۶۱ درصد رخ داد. همچنین دمای کمینه و بیشینه در هر سه دوره و تحت هر سه سناریو، افزایش خواهد یافت. بیشترین افزایش دما مربوط به فصل زمستان و ماه های ژانویه و فوریه می باشد. پیش نگری فراسنجه های اقلیمی با استفاده از مدل های برگزیده در این مطالعه می تواند مبنایی برای برنامه ریزی و مدیریت منابع آب و توسعه ی اقدامات لازم برای سازگاری با تغییر اقلیم در منطقه ی همدان-بهار باشد.

تغییر اقلیم, مقیاس بندی خطی, سناریوهای SSP, CMIP۶