مرتضی شریف - دانش آموخته کارشناسی ارشد، رشته سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
سارا عطارچی - استادیار و عضو هیئت علمی گروه سنجش از دور و GIS، دانشکده جغرافیا، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

روند تغییرات سطح آب دریاها یکی از چالش های جدی شهرهای ساحلی در جهان است. این تغییرات با توجه به شرایط مختلف جغرافیایی و تاثیرپذیری آن از عوامل مختلف، متفاوت است. یکی از مناطق مهم دستخوش تغییر، دریای نیمه محصور خلیج فارس است که سطح ناهنجاری های آن نسبت به متوسط جهانی بالاتر است. از این رو، میزان تاثیرگذاری و همبستگی پارامترهای دمای سطح دریا، دمای هوا از سطح ۲ متری، شوری سطح دریا، سرعت افقی باد در دو جهت شرق و شمال در خلیج فارس با استفاده از مجموعه ای از داده های سنجش از دور، هیبریدی (HYCOM) و تجزیه و تحلیل بهبود یافته (ERA۵) در دوره زمانی ۲۰۲۰-۱۹۹۳ بررسی شد. در روند بلند مدت سالانه تغییرات سطح دریا (در خلیج فارس) حاکی از افزایش (mm/yr ۳/۹)، دمای سطح دریا (°C/yr ۰/۰۲)، دمای هوا از سطح ۲ متری (°C/yr ۰/۰۲۴)، تغییرات شوری (psu/yr ۰/۰۳-) و تغییرات سرعت افقی باد (ms-۱/yr ۰/۰۱-) در جهت شرق و (ms-۱/yr ۰/۰۱-) در جهت شمال است. همچنین، با توجه به نتایج همبستگی بین این پارامترها با تغییرات سطح آب دریا در مقیاس ماهانه تنها با دمای سطح دریا (p-value برابر با ۰/۰۴) R۲=۰. ۶ و در مقیاس سالانه با شوری سطح دریا (p-value برابر با ۰/۰۳) R۲=-۰. ۴ رابطه معنی داری مشاهده شد. مقایسه نتایج بدست آمده در دو مقیاس زمانی ماهانه و بین سالانه نشان می دهد، تغییرات سطح آب دریا در خلیج فارس الگوهای یکسانی ندارند. بلکه این تغییرات در شرایط زمانی مختلف از پارامترهای مختلف تاثیر می پذیرند.

سنجش از دور, ماهواره های ارتفاع سنج, دمای سطح دریا, ناهنجاری های سطح دریا