یوسف شاهی - گروه روانشناسی و آموزش کودکان استثنایی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی، دانشگاه تهران، ایران
علی اکبر ارجمندنیا - دانشیار گروه روان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
غلامعلی افروز - استاد ممتاز گروه روان شناسی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.
فرح قوامی - دانشجوی دکتری رشته روانشناسی کودکان استثنایی، دانشگاه تهران، تهران، ایران.

هدف پژوهش حاضر اثربخشی برنامه رابطه درمانی تحولی بر پایه هنر موسیقی بر ارتقاء تعامل مادران کودکان اختلال طیف اتیسم بود. جامعه آماری پژوهش حاضر مشتمل بر تمامی کودکان اختلال طیف اتیسم در سطح ۱ (نیازمند حمایت) در مقطع پیش دبستانی است که به مرکز خیریه اتیسم شهر تهران مراجعه نموده اند. تعداد ۱۶ کودک پسر دارای اختلال طیف اتیسم به همراه مادرانشان به صورت در دسترس انتخاب شد و به صورت جایگزینی تصادفی در دو گروه ۸ نفره آزمایش و کنترل قرار گرفتند. به منظور تشخیص اختلال اتیسم و همچنین اثربخشی برنامه مداخله ای از سه پرسشنامه فهرست ارزشیابی درمان اتیسم (ATEC)، مقیاس ارزیابی تشخیصی گارز (GARS-۲) و پرسشنامه تعامل مادر-کودک (MCRE) استفاده گردید. نتایج آزمون تحلیل واریانس تک­متغیری (اثر بین آزمودنی) نشان داد که بین دو گروه در بیش حمایت گری (۳۲/۰= ، ۰۰۱/۰p=، ۲۶/۱۳=۲۸،۱F) و پذیرش (۲۵/۰= ، ۰۱/۰p=، ۳۸/۹=۲۸،۱F) تفاوت معناداری وجود دارد. درواقع میانگین گروه مداخله در خرده مقیاس های بیش حمایت گری و پذیرش به ترتیب کمتر و بیشتر است، بدین معنی که گروه مداخله کمتر بیش حمایت گر و بیشتر پذیرنده بوده است. می توان نتیجه گرفت که مداخله فلورتایم مبتنی بر موسیقی درمانی تعامل بین مادر و کودک را به طور معناداری افزایش می دهد.

اتیسم, موسیقی, درمان, تحول, رابطه, مادر, فلورتایم