ارزیابی توان تولید زراعی برخی ارقام هیبرید تجارتی داخلی و خارجی چغندرقند

به منظور ارزیابی و مقایسه عملکرد کمی و کیفی ۱۷ رقم مختلف چغندرقند شامل ۱۴ رقم مختلف داخلی (سینا، شکوفا، پایا، مطهر، اکباتان، آریا، شریف ، آسیا، آرتا، کیمیا، نیکا، تارا، دنا و (SBSI۰۷۰ و سه رقم خارجی Iris)، Marinaو (Smezo، آزمایشی در قالب طرح بلوکهای کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی ۱۴۰۰ در ایستگاه تحقیقات کشاورزی میاندوآب اجرا گردید. تاثیر رقم بر صفات عملکرد ریشه ، عملکرد قند خالص و ناخالص در سطح احتمال یک درصد معنی دار بر سایر صفات مورد ارزیابی غیرمعنی دار بود. معنی داری اثر رقم بر صفات اندازهگیری شده نشان دهنده اختلاف بین ارقام به لحاظ این صفات و به عبارتی تاثیرپذیری آنها از فاکتور رقم می باشد. نتایج حاصل از مقایسه میانگین نشان داد که بیشترین عملکرد ریشه (۸۰ تن در هکتار) مربوط به رقم خارجی Marina و کمترین مقدار عملکرد ریشه (۴۸/۳۰ تن در هکتار)، مطابق انتظار مربوط به رقم حساس شریف بود. به لحاظ صفت درصد قند ناخالص ( عیار قند)، هیبرید جدید داخلی SBSI۰۷۰ با ۹۲/۱۶ درصد قند ناخالص در رتبه نخست قرار گرفت . اختلاف این رقم با بیشترین مقدار این صفت ، غیر از رقم تارا با ۶۲/۱۴ درصد قند ناخالص ، با بقیه ارقام مورد مطالعه غیرمعنی دار بود. بعد از هیبرید SBSI۰۷۰ ، رقم داخلی آسیا که به تازگی توسط موسسه تحقیقات اصلاح و تهیه بذر چغندرقند اصلاح و معرفی شده است ، با ۷۵/۱۶ درصد قند ناخالص در جایگاه دوم قرار گرفت . همچنین نتایج نشان داد که به لحاظ صفت عملکرد قند ناخالص که همواره به عنوان عملکرد نهایی در زراعت چغندرقند مطرح است ، رقم خارجی Marina با ۱۷/۱۳ تن در هکتار، بیشترین و رقم حساس شریف با ۹۹/۴ تن در هکتار، کمترین مقدار این صفت را به خود اختصاص دادند. به لحاظ صفات مرتبط با ناخالصی های ریشه شامل سدیم ، پتاسیم و نیتروژن مضره ریشه ، در کل ارقام خارجی نسبت به ارقام داخلی دارای برتری نسبی بوده و دارای مقادیر کمتری ناخالصی و بنابراین ضریب استحصال نسبتا بیشتری بودند. در کل و بر اساس نتایج حاصل از این بررسی می توان دریافت که پیشرفت اصلاحی در ارقام هیبرید جدید تولید داخل نسبت به ارقام قبلی و همچنین ارقام خارجی مورد بررسی کاملا مشهود بوده و دارای چشم انداز کاملا روشنی می باشد. لذا با توجه به جایگاه استراتژیک استان در تولید چغندرقند و نقش مهم بذر در تولید این محصول، انجام بیشتر آزمایشات پایلوت به منظور شناسایی نقاط ضعف و قوت آنها کاملا ضروری به نظر می رسد.

کلیدواژه ها:

چغندرقند ، هیبرید جدید تولید داخل ، عملکرد کمی و کیفی .