کاربرد سامانه GEE در شناسایی کانون های بالفعل گردوغبار با استفاده از تصاویر مادیس و سنتینل-۵

  • سال انتشار: 1401
  • محل انتشار: فصلنامه مخاطرات محیط طبیعی، دوره: 11، شماره: 34
  • کد COI اختصاصی: JR_JNEH-11-34_001
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 237
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

کامران شایسته

استادیار گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ملایر، ملایر، ایران

شیوا غریبی

دانشجوی دکتری، ارزیابی و آمایش سرزمین، گروه محیط زیست، دانشکده منابع طبیعی، دانشگاه ملایر، ملایر

چکیده

طوفانهای گردوغبار در مناطق خشک از جهان رخ می دهند و اثرات منفی مختلفی بر جنبه های مختلف اکولوژیکی، اقتصادی و بهداشتی جامعه دارند. شناسایی کانون های مولد گردوغبار یکی از مهم ترین راهکارهای مدیریت این پدیده ویرانگر است که به روزترین و کارآمدترین روش و ابزار در شناسایی این کانون ها استفاده از تصاویر ماهواره ای است. هدف از این مطالعه شناسایی کانون های بالفعل تولید گردوغبار در محدوده استان همدان و محدوده تاثیرگذار است. از تصاویر ماهواره ای مادیس و سنتینل-۵ به ترتیب در محدوده زمانی ۱۲ ساله و ۲ دوساله در سامانه GEE استفاده شد. جهت شناسایی و نظارت بر کانون های گردوغبار پارامترهای وضعیت کاربری اراضی، شاخص خاک لخت، شاخص توده آب مورد استفاده قرار گرفتند. طبقه بندی غلظت آئروسل ها در سه گروه تراکمی در محدوده مطالعاتی نشان داد که به ترتیب مساحت پهنه های دارای غلظت بالا در تصاویر مادیس و سنتینل به ترتیب ۱/۹۸۷۵ و ۵/۷۱۰۰ کیلومترمربع است که در تصاویر سنتینل به صورت پیوسته و در تصاویر مادیس به صورت پراکنده هستند. مطابقت کانون های بالفعل تولید گردوغبار در تصاویر سنتینل-۵ با نقشه کاربری اراضی سال ۲۰۱۸ نشان داد که بیشترین تمرکز آئروسل ها در تصاویر سنتینل در مراتع فقیر و خاک اراضی غیرقابل کشت و در تصاویر مادیس در مراتع فقیر و کشاورزی دیم قرار دارد. دو تصویر دارای همبستگی ۸۱ درصد هستند. درنهایت، تصاویر ماهواره ای سنتینل- ۵ می تواند در پایش کانون های گردوغبار مفید واقع گردد. جهت مدیریت کانون ها کاهش خاک لخت، افزایش پوشش گیاهی، کاهش استفاده از سفره های آب زیرزمینی در دشت قهاوند پیشنهاد می شود.

کلیدواژه ها

شاخص توده آب, برخاستگاه, شاخص خاک لخت, سنجش از دور, همدان

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.