تحلیل محتوای احادیث رضوی در موضوع «بخل» با رویکرد تربیت اخلاقی

  • سال انتشار: 1396
  • محل انتشار: دوفصلنامه آموزه های تربیتی در قرآن و حدیث، دوره: 3، شماره: 1
  • کد COI اختصاصی: JR_IUED-3-1_005
  • زبان مقاله: فارسی
  • تعداد مشاهده: 134
دانلود فایل این مقاله

نویسندگان

فرشته معتمد لنگرودی

دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهراء (س)

فتحیه فتاحی زاده

استاد گروه علوم قرآن و حدیث، دانشکده الهیات، دانشگاه الزهراء (س)

چکیده

بخل، به عنوان یکی از رذایل اخلاقی، در احادیث امام هشتم علیه السلام نمود خاصی دارد. این رذیله، تاثیر فراوانی در تفکر و عملکرد آدمی دارد، به طوری که ایجاد سبک زندگی اسلامی در افراد و جامعه به دوری از این خصلت، وابسته است. به تبع این مسئله، نقش آموزه­های دینی در تربیت اسلامی و دوری از رذیله ی اخلاقی بخل اهمیت زیادی می­یابد. پژوهش حاضر به بررسی احادیث رضوی درباره ی بخل پرداخته و از روش «تحلیل محتوا» برای استخراج، طبقه بندی و مقوله­بندی گزاره های بخل در اندیشه ی رضوی استفاده کرده ضمن آنکه با روش استنتاجی، اهداف و روش های تربیتی و اخلاقی امام رضا(ع) در موضوع بخل را بررسی خواهد کرد. ره آورد استفاده از این روش، ارائه ی مدلی جامع جهت اثبات وجود نظامی جامع بر معارف اخلاق رضوی و کارآمدی این نظام در هدایت جوامع بشری است. می­توان گفت نقطه تمرکز روایات رضوی، بر بیان پیامدها و آثار بخل است. دوری از بهشت، زایل شدن ایمان، بی آبرویی و سلب آسایش از مهم ترین آثار بخل برشمرده شده است. از منظر امام رضا(ع) بخیل کسی است که از پرداخت فرائض الهی استنکاف می­ورزد. در اندیشه رضوی، مال­ دوستی و تلقین فقر از عوامل مهم ایجاد بخل است. هدف غایی امام(ع) از تبیین مسئله بخل، تربیت اخلاقی است و جهت تحقق تربیت اخلاقی در این باره از دو روش اصلاحی تذکر و انذار بهره گرفته­اند.

کلیدواژه ها

امام رضا(ع), ایمان, بخل, تربیت اخلاقی, تذکر, دوری از بهشت, مال

اطلاعات بیشتر در مورد COI

COI مخفف عبارت CIVILICA Object Identifier به معنی شناسه سیویلیکا برای اسناد است. COI کدی است که مطابق محل انتشار، به مقالات کنفرانسها و ژورنالهای داخل کشور به هنگام نمایه سازی بر روی پایگاه استنادی سیویلیکا اختصاص می یابد.

کد COI به مفهوم کد ملی اسناد نمایه شده در سیویلیکا است و کدی یکتا و ثابت است و به همین دلیل همواره قابلیت استناد و پیگیری دارد.