تاثیر نظام های خاک ورزی، مدیریت بقایای گیاهی و کاربرد کود پتاسیم بر عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک چای ترش (Hibiscus sabdariffa L.)

به منظور بررسی اثر نظام های خاک ورزی، مدیریت بقایای گیاهی و کاربرد کود پتاسیم بر عملکرد و برخی ویژگی های فیزیولوژیک گیاه دارویی چای ترش (Hibiscus sabdariffa)، آزمایشی در مزرعه تحقیقاتی پژوهشکده کشاورزی دانشگاه زابل در سال زراعی ۹۸-۱۳۹۷ به صورت اسپیلت­پلات- فاکتوریل در قالب طرح بلوک های کامل تصادفی با سه تکرار انجام گرفت. عوامل آزمایشی شامل نظام های خاک ورزی در سه سطح بدون خاک ورزی، خاک ورزی کاهشی (دیسک) و خاک ورزی متداول (گاوآهن + دیسک) به عنوان عامل اصلی و میزان بقایای گیاهی در سه سطح (صفر، حفظ ۳۰ درصد بقایا و حفظ ۶۰ درصد بقایا) و کود سولفات پتاسیم در سه سطح ( صفر، ۷۵ و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار) به عنوان عامل فرعی در نظر گرفته شد. ویژگی های مورد مطالعه شامل: عملکرد کاسبرگ خشک، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، مقدار کلروفیل a، b و کاروتنوئید، آنتوسیانین، فلاونوئید و پروتئین بودند. نتایج نشان داد که برهم کنش نظام های خاک ورزی، بقایای گیاهی و سولفات پتاسیم بر تمامی ویژگی های مورد بررسی (به جز شاخص برداشت) معنی دار بود. بیشترین عملکرد کاسبرگ خشک چای ترش از تیمار برهم کنش اثرات سه گانه نظام خاک ورزی کاهشی، حفظ۶۰ درصد بقایای گیاهی و ۱۵۰ کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم (۷/۳۲۲۱ کیلوگرم در هکتار) به دست آمد که نسبت به شاهد بیش از ۱۰۰ درصد افزایش داشت. بالاترین میزان آنتوسیانین کاسبرگ از تیمار خاک ورزی متداول و حفظ۳۰ درصد بقایای گیاهی و ۷۵ کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم (۴/۰ میکرو مول بر گرم وزن تر) حاصل گردید. استفاده از خاک ورزی متداول و حفظ ۳۰ درصد بقایا و ۷۵ کیلوگرم در هکتار سولفات پتاسیم سبب افزایش کلروفیل a، b و کاروتنوئید شد. همچنین تیمار های بدون خاک ورزی و خاک ورزی متداول سبب افزایش میزان فلاونوئید (۱۹ میلی گرم گلوکز بر گرم وزن تر نمونه) و پروتئین سر شاخه ها (۲۰۰ میلی گرم بر گرم وزن تر) گردید. نتایج نشان داد که کاربرد تلفیقی اثرات سه گانه نظام های خاک ورزی (کاهشی و متداول) توام با مدیریت بقایای گیاهی (حفظ ۶۰ و ۳۰ درصد بقایا) و کاربرد کود پتاسیم (۱۵۰ و ۷۵ کیلوگرم در هکتار) نه تنها به کاهش آلودگی محیط زیست کمک می کند، بلکه در افزایش عملکرد و ویژگی های فیزیولوژیک چای ترش در منطقه سیستان نقش موثری ایفا می کند.

کلیدواژه ها:

آنتوسیانین ، پروتئین ، سولفات پتاسیم ، فلاونوئید ، کاروتنوئید ، کلروفیل