بررسی اثر مقادیر مختلف کود نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد و کارایی مصرف نیتروژن دو رقم کینوا (Chenopodium quinoa Willd.) در استان خوزستان

یکی از راه­های استفاده و بهره­برداری از آب و اراضی شور استفاده از گیاهان متحمل به شوری مانند کینوا است .مدیریت عناصر غذایی مانند نیتروژن در خاک­های شور می­تواند اثرات منفی شوری بر رشد و عملکرد گیاهان را کاهش دهد. به منظور بررسی اثر سطوح مختلف نیتروژن بر عملکرد، اجزای عملکرد، پروتئین دانه و کارایی مصرف نیتروژن دو رقم کینوا  (Chenopodium quinoa Willd.)در شرایط آبیاری با زه آب مزارع نیشکر، آزمایش مزرعه­ای در سال زراعی ۹۸- ۱۳۹۷در شرکت کشت و صنعت نیشکر میرزا کوچک خان در جنوب غرب خوزستان به صورت کرت­های خرد شده در قالب طرح پایه بلوک­های کامل تصادفی در سه تکرار اجرا شد. چهار سطح کود نیتروژن شامل صفر (شاهد)، ۷۵، ۱۵۰ و ۲۲۵ کیلوگرم در هکتار از منبع کود اوره به عنوان فاکتورکرت اصلی و دو رقم کینوا شامل تیتی­کاکا و گیزاوان به عنوان فاکتورکرت فرعی در نظر گرفته شد. صفات مورد مطالعه شامل:ارتفاع گیاه، قطر ساقه، تعداد گل آذین، وزن هزار دانه، شاخص سطح برگ، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک، شاخص برداشت، کارایی مصرف نیتروژن و محتوی پروتئین دانه بود. نتایج نشان داد که برهم کنش نیتروژن و رقم بر شاخص سطح برگ، تعداد گل آذین در بوته، عملکرد دانه، عملکرد بیولوژیک و پروتئین دانه معنی­دار بود. بیشترین ارتفاع گیاه، قطر ساقه و شاخص سطح برگ در نتیجه کاربرد تیمار ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد. بیشترین عملکرد دانه در رقم گیزاوان (۲۳۶۳ کیلوگرم در هکتار) در سطح ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد و پس از آن کاهش یافت، اما در رقم تیتی کاکا بیشترین عملکرد دانه (۲۳۷۲ کیلوگرم در هکتار) در سطح ۲۲۵ کیلوگرم نیتروژن در هکتار به دست آمد و واکنش آن تا بالاترین سطح کود نیتروژن به صورت خطی بود. بیشترین مقدار پروتئین دانه در رقم گیزاوان با کاربرد ۱۵۰ کیلوگرم نیتروژن در هکتار حاصل شد که ۱۳۸ درصد بیشتر از شاهد بود. بر اساس نتایج به دست آمده، رقم گیزاوان کینوا می­تواند انتخاب بسیار مناسبی برای زمین­های شور و کم بازده در جنوب استان خوزستان باشد.

کلیدواژه ها:

پروتئین دانه ، تیتی کاکا ، شاخص سطح برگ ، گیزاوان