علی اصغر خوشنود یزدی - مربی آموزشکده کشاورزی شیروان، دانشگاه فردوسی مشهد
بیژن قهرمان - استادیار گروه آبیاری دانشکده کشاورزی، دانشگاه فردوسی مشهد

مدل آریا و پاریس روش معمولا پذیرفته شده­ایبرای تبدیل منحنی توزیع اندازه ذرات به منحنی مشخصه آب خاک با استفاده از پارامتر مقیاس بندی (Scaling parameter, α)است. در مدل اولیه آریا و پاریس (۱۹۸۱)، پارامتر مقیاس بندی برای تمام گروههای بافتی خاک، ثابت (۳۸/۱) فرض شده بود. در سالهای اخیر، مطالعات متعدد نشان داده است که پارامتر مقیاس بندی مقدار ثابتی نیست و کمیت آن بستگی به توزیع اندازه ذرات خاک دارد. به منظور بررسی روابط بین بافت خاک و پارامتر مقیاس بندی و همچنین برآورد تقریبی منحنی رطوبتی خاک تحقیقاتی انجام شد که نتایج آن دراین مقاله ارائه می­شود. در این مطالعه، پارامتر α تابعی از عدد مقیاس بندی شده تعداد ذرات کروی برای تخمین طول خلل و فرج در نظر گرفته شده است . نتایج نشان داد که α مقداری ثابت نیست و با افزایش اندازه ذرات خاک به ویژه برای بخش شن تغییر می کند. از آنجاکه تعیین پارامتر مقیاس بندی مشکل است، برای تخمین پارامتر مقیاس بندی بر اساس پارامترهای توزیع اندازه ذرات خاک یک معادله رگرسیونی به دست آمد (۹۶/۰ r۲=) و دقت برآورد معادله و روش پارامتر با مقدار ثابت(۳۸/۱= α) در تعدادی از خاکهای مناطق آمل، بابل و کرج مقایسه شدند. پیش بینی­های رطوبت خاک نتایج قابل قبول تا عالی را با مقادیر اندازه گیری شده نشان داد. استفاده از یک مقدار ثابت(۳۸/۱ = α) برای رطوبتهای کم منتج به پیش بینی­های کمتر و برای رطوبتهای بیشتر منجر به پیش بینی­های بیشتر شد. منحنی مشخصه آب خاک به طرز قابل قبولی برای سه نمونه خاک شبیه سازی شد.