فاطمه جمشیدی نظر - کارشناسی مهندسی معماری
محمدعلی کاظم زاده رائف - عضو هیات علمی گروه مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان
صبا میردریکوندی - استاد مدعو گروه مهندسی معماری موسسه آموزش عالی جهاد دانشگاهی خوزستان

محور یکی از عوامل اصلی شکل دهنده فضاهای معماری در جهان باستان است. در معماری دوره ساسانی از محور در سازماندهی فضایی برخی از بناهای مهم حکومتی و دینی استفاده شده است. محور در بناهایی از دوره ساسانی که سازماندهی خطی یا محوری دارند، نقش با اهمیت تری دارد. ساسانیان در دوره حکومت خود با تکمیل دومین شیوه مدون معماری ایرانی-معماری پارتی، نسبت به دوره های قبل، شیوه ای مستقل و متمایز در طرح ها، اجزا، عناصر و مصالح مختص به خود ایجاد کرده اند که اهمیت بررسی وضعیت معماری ساسانیان را نشان می دهد. در این نوشتار سعی شده ضمن بررسی کلی معماری شاخص دوره ساسانی، اهمیت محور در شکل گیری فضایی این دوره مورد تحلیل قرار گیرد. شیوه ی تحقیق این مقاله از نوع توصیفی تحلیلی می باشدکه گردآوری مطالب در آن با بهره مندی از منابع کتابخانه های علمی تخصصی معماری شهرسازی و مطالعه وبسایت های علمی پژوهشی و مرکز اطلاع رسانی علوم و فن آوری انجام گردیده است.

معماری ایران باستان، معماری ساسانی، کاخ، آتشکده، محور در معماری